Құрметті әл-Фараби кітапханасының пайдаланушылары! Бұл бөлім ұлы ойшыл, ортағасырлық шығыс философиясының ең ірі өкілдерінің бірі, энциклопедист ғалым әл-Фарабиге арналған.
Сондай-ақ, сіздер Әл-Фараби мұражайы мен Әл-Фараби атындағы кітапханаға виртуалды саяхат жасай аласыздар немесе экскурсияға баруға төменде көрсетілген телефон арқылы жазыла аласыздар: + 7 (727) 377 33 33, ішкі нөмірлер 33-42 немесе 17-02 немесе 17-04.
Әбу Насыр Мұхаммед ибн Мұхаммед ибн Тархан ибн Ұзлағ әл-Фараби ат-Түрки – Шығыс ойшылының толық аты. Әл-Фараби түрік тайпасының дәулетті бір ортасынан шыққан, бұған дәлел оның толық аты жөнінде «Тархан» деген атаудың болуы.
Көрнекті ғалым, философ, математик, музыка теоретигі Әбу Насыр әл-Фараби 870 жылы Арыс өзенінің Сырдарияға құятын сағасында орналасқан Фараб қаласында (қазіргі Қазақстанның Түркістан облысының Отырар ауданы) дүниеге келген.
IX-X ғасырларда Фараб (Отырар) қаласы – ірі саяси, мәдени және сауда орталығы, ортағасырлық Еуропа мен Азияны байланыстырып, көптеген саяхатшылар мен саудагерлерді қызықтыратын Ұлы жібек жолының керуен жолдарының торабы болды. Әбу Насыр 20 жасына дейін өзі өмір сүрген Фараб қаласында ғылыми білімнің негізін алды. Мұнда оның Отырар кітапханасының философиялық және ғылыми еңбектерімен танысу мүмкіндігі болды. Отырар кітапханасы кейбір ғалымдардың пікірінше сол кездегі атақты Александрия кітапханасынан кейінгі ең бай және кітап пен қолжазбалар саны бойынша әлемде екінші кітапхана болып саналды. Өсе келе ол Бухараға, Самарқандқа, Шашқа (Ташкент) барып, біраз уақыт оқыды, жұмыс істеді.
Білімін жалғастыру үшін Әбу Насыр Араб халифатының мәдени және саяси орталығы болған Бағдадқа барады. Дәл осы жерде әйгілі аудармашылар мектебі жұмыс істеді. Олар Платон, Аристотель, Гален, Евклидтің еңбектерін аударып, бұл еңбектерге ғылыми түсініктемелер жазатын. Бағдадта Әбу Насырдың тәлімгерлері Джуханна ибн Хайлан және араб тіліндегі ежелгі мәтіндердің атақты аудармашысы Абу Бишр Матта болды. Ғалым әл-Фараби ондаған тілдер мен диалектілерді меңгерді, ал түрік, араб, грек, парсы тілдерін жетік білген, оның дәлелі – жазған еңбектері.
Әл-Фараби Аристотель, Платон және басқа да ежелгі грек философтарының еңбектерінің түпнұсқасымен танысуға мүмкіндік алды. 941 жылы белгілі ғалым ретінде аты баршаға мәлім болған әл-Фараби Дамаскіге көшіп келіп, қалған өмірін осы қалада, ғылыми жұмыстармен айналысумен өткізеді.
Әбу Насыр әл-Фараби – Аристотельдің және Платонның шығармаларына жазылған түсініктемелердің авторы. Осыған байланысты әл-Фараби Аристотельден кейінгі «Екінші ұстаз» атанды. Әл-Фараби Аристотельдің «Категория», «Герменевтика», «Софистика», «Риторика», «Логика» және «Поэтика» сияқты туындыларына, сонымен қатар Порфирийдің «Философияға кіріспе» сияқты туындысына және басқа да ойшылдардың туындыларына түсініктемелер жазды. Фарабидің төл шығармаларының ішіндегі ең белгілілері – «Даналық маржандары», «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактат», «Философиялық трактаттар» және «Музыка туралы үлкен кітап».
Еуропада XII-XIII ғасырларда әл-Фараби еңбектері латын және иврит тілдеріне аударыла бастады. 1930-1932 жж. Парижде француз ғалымы барон Рудольф д’Эрланже «Музыка туралы үлкен кітаптың» бірінші бөлімін француз тіліне аударып, жарыққа шығарды.
Әл-Фараби есімі әлемдік ғылым мен мәдениет тарихында қомақты орын алады. Оның еңбектері еуропалық Қайта өрлеу дәуіріне үлкен әсер етіп, Батыс пен Шығыстың мәдениеттері мен философияларын байланыстыратын көпір болды. Қазақстанда әл-Фараби мұрасын зерттеу мәселелері ХХ ғасырдың екінші жартысында көтерілді. Атап айтқанда, 1960 жылы 15 қазанда Ақжан Машанов (Машани) деген ғалым Қазақ КСР Ғылым академиясының президенті академик К.И. Сәтбаевқа әл-Фараби мұрасын зерттеу және еңбектерін аудару туралы ғалымдардың идеясын қолдауды сұрап: «Ұлы әл-Фараби біздің жерлесіміз, бірақ біз ол туралы аз білеміз …», – деп атап өткен болатын. Осы уақыттан бастап ғалымдарымыз әл-Фарабидің өмірі мен шығармаларын зерттей бастады.
Фарабитануға қомақты үлес қосқандар қатарынан ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың ғылыми орталығының негізін қалаушы А.Х. Қасымжанов; араб тілін меңгерген және әл-Фараби математикасы бойынша докторлық диссертация қорғаған әйгілі математик А.Көбесов; академик, философ М.Бурабаев сияқты ғалымдарды; белгілі қазақ жазушысы Ә.Әлімжановты атауға болады.
1970 жылы маңызды іс-шара – Ақжан Машани мен Ағын Қасымжановтың ұйымдастыруымен әл-Фарабидің 1100 жылдығына орай Алматы, Мәскеу және Бағдатта ЮНЕСКО мен Қазақ КСР Үкіметінің қолдауымен бір уақытта өткізілген әл-Фараби мұрасы жөніндегі халықаралық конференция өтті.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін бұл саланың зерттеу қарқыны үдете түсті. 1991 жылдың 23 қазанында Қазақ ұлттық университетіне әл-Фараби есімі берілді.
2010 жылы ЮНЕСКО-ның қолдауымен Парижде «Әл-Фараби және еуропалық Ренессанс» атты халықаралық дөңгелек үстелі өтті, оған 20 елдің фарабитанушы ғалымдары, оның ішінде қазақстандық ғалымдар қатысты.
Бүгінгі таңда жыл сайын әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде, әл-Фараби кітапханасында Фараби оқулары өтеді.
29 қаңтарда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде Әбу Насыр әл-Фарабидің туғанына 1150 жыл толуына орай салтанатты іс-шара –мерейтойлық жылдың ресми ашылуы өтті. Әл-Фарабидің мерейтойлық жылының ашылу салтанатына ҚР Мемлекеттік хатшысы Қ.Көшербаев, БҰҰ және ЮНЕСКО, ИЫҰ, Қазақстандағы дипломатиялық миссиялардың өкілдері, мемлекет және қоғам қайраткерлері, университет ректорлары, ғылыми орталықтар мен зерттеу институттарының басшылары, белгілі шетелдік және отандық ғалымдар, оқытушылар және студенттер қатысты.
Әл-Фарабидің ғылыми мұрасы
 | Әбу Насыр әл-Фарабидің ақыл-ой пікірлері мен нақыл сөздері: жинақ / [жалпы ред. басқ. Ғ. М. Мұтанов ; құраст.: Ж. С. Сандыбаев, Ы. М. Палтөре]. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 233, [1] б. Кітапта ортағасырлық ұлы ойшыл Әбу Насыр әл-Фарабидің бүгінгі күнге дейін сақталған трактаттарынан таңдалған ойлар мен нақыл сөздер (афоризмдер) келтірілген. Олар араб, қазақ және орыс тілдерінде «Адам», «Қоғам» және «Өркениет» тараулары бойынша жүйеленген. Басылым Әбу Насыр Әл-Фарабидің мұрасына қызығушылық танытатын кең аудиторияға арналады. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби Бақытқа жету жайында: монография / Әбу Насыр әл-Фараби ; араб тіл. ауд. және түсініктеме берген Ж. Сандыбаев. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 65, [3] б. Қазақ даласынан шыққан және халқымыздың мақтанышына айналған әл-Фараби бұл трактатта адам бақытына қажетті теориялық, зияткерлік және этикалық ізгіліктермен, сондай-ақ практикалық ғылымдармен таныстырады. Ғалым қоғамдағы және жалпы адам өміріндегі білім мен тәрбиенің, «идеалды адамның», өмірдегі «асыл мақсаттың», «үлгілі көшбасшының», «имамның», «шынайы философтың» және басқалардың маңыздылығын түсіндіреді. Мұндай ұғымдар егжей-тегжейлі зерттелген. Ең бастысы, дана ғалым осы трактатта өзінің мына әйгілі тұжырымдамасына келеді: «Мемлекетті басқаруға ниетті адам – ол нағыз философ». Кітап жалпы оқырман қауымға арналған. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби Ғылымдардың жіктелуі туралы: монография / Әбу Насыр әл-Фараби ; ауд. және түсініктеме берген Ж. Сандыбаев. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 61, [3] б. Қазақ даласынан шыққан және халқымыздың мақтанышына айналған әл-Фараби осы трактатта сол кездегі белгілі ғылымдарды жіктейді: лингвистика, логика, арифметика, геометрия, оптика, астрономия, музыка, поэзия, шешендік өнер, механика, физика, теология, саясат, құқықтану, калам және т. б. Ортағасырлық ойшыл осы ғылымдар мен білімдердің әрқайсысына жеке сипаттама береді, олармен байланысты салалар мен білім бөлімдерін талдайды. Кітап жалпы оқырман қауымға арналған. | Оқу |
 | Әл-Фараби дәуірі және өркениеттер диалогы : өмір және философиялық мұра туралы көзқарастар / [А. Қасымжанов және т.б.] ; бас ред. Ғ. М. Мұтанов; ҚР Білім және ғылым м-гі, Ғылым комитеті, Р. Б. Сүлейменов атын. Шығыстану ин-ты. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 365, [4] б. Бұл басылым Ұлы Ұстаз, Отырар қаласының тумасы, классикалық ортағасырлық ислам философиясының көрнекті өкілі Әбу Насыр әл-Фарабидің 1150 жылдығына арналған. Кітапта философтың ең бай мұрасы – көзі тірісінде Шығыс Аристотелі деп атанған Ұстаздың философиялық көзқарастары, оның ізбасарлары және Отанына оралу кезеңдері туралы мәліметтер жинақталған. Ойшылдың дара жолының қалыптасу дәуірінің ерекшеліктері, оның өмір туралы әмбебап көзқарастары және данышпанның әлемдік және дала өркениетінің дамуына, білім мен ғылымның дамуына қосқан үлесі – әл-Фараби ілімінің сабақтастығы мен қазіргі әлемдегі ізгіліктің адамгершілік канондарының КЕПІЛІ. Басылым ХХІ ғасыр жастарына және Ұлы Даланың зияткерлік тарихына қызығушылық танытушыларға арналады. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің ғылыми мұрасы : еңбектеріне түсініктемелер / [Г. К. Құрманғалиева және т.б.] ; бас. ред. Ғ. М. Мұтанов; Әл-Фараби ат. ҚазҰУ, Философия, саясаттану және дінтану ин-ты. -Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 273, [1] б. Бұл басылым Әбу Насыр әл-Фараби есімді ұлы ойшыл, ғалымның 1150 жылдық мерейтойына арналған. Кітапта ұлы ғалым Әбу Насыр әл-Фараби трактаттарының интеллектуалды мазмұны, олардың логикалық-сындарлы және онтологиялық байланысы ашылады. Ойшылдың ғылыми және философиялық парадигмалары объективті тарихи позициялар арқылы орта ғасырлардағы әлемнің жаңа интеллектуалды көрінісі ретінде бейнеленген. Әл-Фарабидің ғылым мен философиядағы жаңа идеяларды түсіну мен игеруге перспектива ашатын, диалогтық форматта өрбитін және бірін-бірі толықтыратын білім ретінде жүзеге асырған түсініктемелер мәні негізделеді. Монография ғалымдарға, студенттерге, жоғары оқу орындары мен колледждердің оқытушыларына, магистранттар мен PhD докторанттарға, сондай-ақ өткеннің ғылыми-рухани, мәдени мұрасына және оның қазіргі және болашақтағы маңыздылығына қызығушылық танытатын көпшілікке арналған. | Оқу |
 | Машанов Ақжан Әл-Фараби және Абай [Мәтін] : жинақ / А. Машанов ; [төраға, алғы сөзін жазған Ғ. М. Мұтанов ; жалпы ред. басқ. Ж. Дәдебаев]. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 216, [3] б. Кітапта автор әл-Фараби мен Абайдың рухани байланысын, даналықтарының түпкі негізін, ілімдерінің әлеуметтік маңызын ашып көрсетеді. | Оқу |
 | Дербісәлі Әбсаттар қажы Әбу Насыр әл-Фараби – Ұлы даланың дара тұлғасы : жинақ / Ә. Дербісәлі; ҚР Білім және ғылым м-гі, Ғылым комитеті, Р. Б. Сүлейменов атын. шығыстану ин-ты. -Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 418, [2] б. Жинаққа шығыстанушы-ғалымның даланың дара перзенті жайлы ұзақ жылғы ізденістен туған қазақ және орыс тілдерінде әр жылдары жазылған мақалалары мен ой-толғаныстары, сондай-ақ өзге ортағасырлық отыздан астам Отырар ойшылдарының өмір жолы мен еңбектерін зерделеген толғамдары енгізілген. | Оқу |
 | Азимхан, Анель. Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық құрбандығы : монография / А. Әзімхан; Алматы қ. әкімшілігі, Әл-Фараби мұрасын зерттеу орталығы, Әл-Фараби ат. ҚазҰУ. – Алматы : Айкос, 2006. – 279, [17] б. Автор ортағасырлық көрнекті ойшыл Әбу Насыр әл-Фарабидің (873-950) шығармашылық жолын оның жазбалары мен саяхаттары негізінде қарастырады. Кітап араб философиясы мен мәдениеті саласындағы мамандарға, сондай-ақ әл-Фарабидің шығармашылығына қызығушылық танытатын оқырмандарға арналған. | Оқу |
 | Аликбаева, Маржан Башанқызы Әбу Насыр әл-Фарабидің музыка ілімі [Мәтін] : монография / М. Б. Аликбаева ; шығарушы редакторы А. Иманғалиева; әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2015. — 172, [1] б. Монографияда әл-Фарабидің музыка теориясындағы идеяларына және ондағы ғылыми-философиялық ой мен эстетикалық танымның қағидаларына байланысты қалыптасқан пайымдауларға философиялық талдаулар жасалынады. Музыка ғылымының калыптасуының тарихи-философиялық бастаулары мен осы саланьң іргетасын қалауда ерекше орын алатын әл-Фарабидің музыка ілімінің философиялық мәселелері тарихи-мәдени және аксиологиялық тұрғыда тұжырымдалып, жан-жақты қарастырылады. | Оқу |
 | Алтаев, Жақыпбек Әл-Фараби және ислам философиясы [Мәтін] : оқу құралы / Ж. Алтаев, Ж. А. Әмірқұлова; әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2012. — 161, [3] б. Оқу құралында түркілер топырағынан шыққан ислам ойшылдары мен даналарының еңбектері жан-жақты сараланған. Әбу Насыр әл-Фараби, Ж. Баласағұн, Қ.А. Яссауи, М. Қашқари, А. Иугінеки, С. Бақырғани еңбектеріндегі түркілік дүниетаным мен ислам философиясының қайнар бастауларының тоғысуы, үйлесімдік табуы мәселесі қарастырылған. Оқу құралы студенттерге, магистранттарға, Phd докторанттарға. қазақ рухани қайнарларына қызығушылық танытатын оқырман қауымға арналған. | Оқу |
 | Алтаев, Жақыпбек Әл-Фараби өркениеттер сұхбатында [Мәтін] : көптомдық шығармалар жинағы / Ж. Алтаев ; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2017. 7-т. — 322 б. Ұсынылып отырған кітапта екінші ұстаз, ғұлама ойшыл өркениет философы Әбу Насыр әл-Фарабидің шығармашылық мұрасының негізгі қырлары ашылып көрсетілген. Әл-Фараби энциклопедист-ғалым ретінде философия, этика, логика, музыка теориясы, дін туралы ілімі, математика, мемлекет теориясы және ғылымның басқа да салаларында өзінің төлтума ойларымен мәңгі өшпес із қалдырды. Әл-Фарабидің философия, логика, этика, руханилық және қоғамдық құрылымньң өзекті мәселелеріне қатысты ойлары жүйелі түрде зерделенген. Сондай-ақ, кітапқа автордың әл-Фараби мұрасы туралы әр жылдары ағымдық басылымдарда жарық көрген ғылыми мақалалары мен сухбаттары берілген. | Оқу |
 | Әлімжанов, Әнуар Тұрлыбекович. Ұстаздың оралуы немесе Әбу Насыр Мұхаммед Ибн-Тархан Ибн-Узлаг әл-Фараби ат-Туркидің саяхаттары туралы повесть : монография / Ә. Т. Әлімжанов. — Алматы : Санат, 2001. — 190, [2] б. Белгілі қазақ жазушысы Әнуар Әлімжановтың «Ұстаздың оралуы» романы орта ғасыр дәуірін сипаттайды. Әрекет орны – Орта Азия және Таяу Шығыс қалалары. Мұнда басты кейіпкер Әбу Насыр әл-Фараби өзінің трактаттары мен утопияларын дүниеге әкелді, терең ақылы мен ауқымды білімінің арқасында екінші ұстаз (Аристотельден кейін) деген лақап атқа ие болды. | Оқу |
| Әлімжанов, Әнуар Тұрлыбекович. Ұстаздың оралуы немесе Әбу Насыр Мұхаммед Ибн-Тархан Ибн-Узлаг әл-Фараби ат-Туркидің саяхаттары туралы повесть : монография / Ә. Т. Әлімжанов. — Алматы : Санат, 1998. — 190, [2] б. Белгілі қазақ жазушысы Әнуар Әлімжановтың «Ұстаздың оралуы» романы орта ғасыр дәуірін сипаттайды. Әрекет орны – Орта Азия және Таяу Шығыс қалалары. Мұнда басты кейіпкер Әбу Насыр әл-Фараби өзінің трактаттары мен утопияларын дүниеге әкелді, терең ақылы мен ауқымды білімінің арқасында екінші ұстаз (Аристотельден кейін) деген лақап атқа ие болды. | Оқу |
 | Әлімжанов, Әнуар Тұрлыбекович. Ұстаздың оралуы немесе Әбу Насыр Мұхаммед Ибн-Тархан Ибн-Узлаг әл-Фараби ат-Туркидің саяхаттары туралы повесть : монография / А. Т. Әлімжанов. — М. : Сов. писатель, 1979. — 240 б. Бұл жұмыс ортағасырлық шығыс перипатетизмінің көрнекті өкілі әл-Фарабидің онтологиялық, логикалық, әлеуметтік-этикалық, эстетикалық көзқарастарын зерттеуге арналған жұмыстар циклының жалғасы болып табылады. Ол әл-Фарабидің теориялық мұрасының іргелі мәселелерін жалпылама тарихи-философиялық зерттеу сипатына ие. | Оқу |
 | Алтаев, Жақыпбек. Әл-Фараби – Шығыстың ұлы ойшылы : монография / Ж. Алтаев; Әл-Фараби ат. ҚазҰУ. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2018. – 207, [2] б. Монография әлемдік мәдениет пен өркениетте өлшеусіз із қалдырған екінші ұстаз және мұсылмандық Қайта өрлеу дәуірінің ұлы ғалымы Әбу Насыр әл-Фарабидің шығармашылық мұрасына арналған. Энциклопедиялық ғалым ретінде ол өзінің идеяларымен философияны, этиканы, логиканы, музыка теориясын, математиканы, дін теориясын, мемлекет пен құқық теориясын байытты. Кітапта отандық және шетелдік ғалымдардың әл-Фараби шығармашылығын зерттеу панорамасы ұсынылған; әл-Фараби философиясының өзіндік ерекшеліктері, ежелгі ойшылдардан да, оның замандастарынан да айырмашылықтары көрсетілген. | Оқу |
 | Әл-Фараби және қазіргі заман : оқу құралы / Ғ. М. Мұтанов [т.б.]; ҚР БҒМ, Әл-Фараби ат. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2014. — 221, [1] б. Оқу құралында ортағасырлық ұлы ғалым және философ Әбу Насыр әл-Фарабидің қазіргі заман контекстіндегі негізгі ғылыми және философиялық көзқарастары қарастырылған. Әл-Фараби аристотельдік ілімге ұқсас энциклопедиялық ғылыми жүйені жасаушы ретінде ұсынылған. Оның шығармашылық мұрасы адамзаттың маңызды мәселелерінің бірі – бақытқа жету жолдарын іздеу тұрғысынан талданады. | Оқу |
 | Ардакани, Ризо Довари. Фараби – ислам философиясының негізін қалаушы : монография / Р. Д. Ардакани; парсы тіл. ауд. А. Абсаликова; Ислам мәдениетін зерттеу қоры. – М. : ООО «Садра», 2014. – 130, [1] б. Бұл жұмыс ислам философиясының идеялары тұрғысынан араб ойшылының көзқарастарын зерттеу болып табылады. Фараби философиясында көтерілген мәселелер шеңберін сипаттай отырып, автор көптеген еуропалық ойшылдардың ислам философын тек Аристотельдің шығармаларының комментаторы ретінде ұсынуы туралы көзқарастарының қателігі туралы бірқатар тұжырымдар жасайды. | Оқу |
 | Бурабаев, М. С. Фараби – Аристотельден кейінгі екінші ұстаз : монография / М. С. Бурабаев; Орталық Азия ун-ті. – Алматы : Мария, 2006. – 276, [2] б. Аталған еңбекте Әбу Насыр әл-Фараби неге Шығыстың екінші ұстазы (Аристотельден кейін) атанғанына жан-жақты жауап берілген. Фараби нақышталған ең өзекті мәлелелерге: диалектика және оның категорияларына, философияның, діннің адам өміріндегі және қоғамдағы орнына назар аударылған. Кітапқа, сондай-ақ, Фарабидің қазақ тіліне бірінші рет арабшадан тікелей аударылған таңдаулы үш трактаты да енгізіліп отыр. | Оқу |
 | Бурабаев, М. С. Әл-Фараби философиясындағы болмыс пен таным мәселелері : монография / М. С. Бурабаев, А. М. Кенисарин, Г. В. Құрманғалиева; ҚазССР ҒА, Философия мен құқық ин-ты. – Алма-Ата : Наука КазССР, 1988. – 221, [2] б. Бұл жұмыс ортағасырлық шығыс перипатетизмінің көрнекті өкілі әл-Фарабидің онтологиялық, логикалық, әлеуметтік-этикалық және эстетикалық көзқарастарын зерттеуге арналған жұмыстар циклінің жалғасы болып табылады. Ол әл-Фарабидің теориялық мұрасының іргелі мәселелерін жалпылама тарихи-философиялық зерттеу сипатына ие: болмыс пен ойлаудың ара қатынасы, танымдағы математика мен математикалық абстракцияның рөлі, білім алу және беру құралы ретінде тіл мен сөйлеудің маңызы, адамның танымдық қабілетінің психологиялық аспектілері қамтылып қарастырылады. | Оқу |
 | Ұстаздың оралуы : Фарабидің өмірі мен шығармашылығы туралы / құраст.: М. М. Әуезов, Б. К. Тайжанов. — Алма-Ата : Жазушы, 1975. — 196, [4] б. Бұл кітап энциклопедиялық ғалым, Шығыстың ұлы ойшылы Әбу-Насыр әл-Фарабидің өмірі мен қызметі туралы. Кітапқа Фараби туралы кеңестік және шетелдік ғылым мен мәдениет қайраткерлерінің бұрын белгісіз болып келген зерттеулері мен ойлары енгізілген. Алғаш рет орыс тілінде Б.Қ. Тайжанов аудармасында «Дін туралы» трактаты жарияланып отыр. | Оқу |
 | Гафуров, Бободжан Гафурович. Әл-Фараби : мәдениет тарихында / Б. Г. Гафуров, А. Х. Қасымжанов; КСРО ҒА, Шығыстану ин-ты. — М. : Наука, 1975. — 179, [4] б. Кітап ортағасырлық Шығыстың ұлы ойшылдарының бірі әл-Фарабидің мәдениет тарихындағы рөліне арналған. Авторлар ғалымның шығармашылық мұрасын философия мәселелерінде, оның таным теориясын, логикасын, ғылымдардың классификациясын, оның ішінде музыкатану мен математиканы дамыту бағытындағы еңбектеріне баса назар аудара отырып, алуан түрлілігінде талдайды. | Оқу |
 | Гафуров, Б. Г. Әл-Фараби мәдениет тарихында : моногр. / Б. Г. Гафуров, А. Х. Қасымжанов; ред. Ж. А. Алтаева; Әл-Фараби ат. ҚазҰУ. – 2-бас. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2019. — 198, [2] б. Кітап ортағасырлық Шығыстың ұлы ойшылдарының бірі әл-Фарабидің мәдениет тарихындағы рөліне арналған. Авторлар ғалымның шығармашылық мұрасын философия мәселелерінде, оның таным теориясын, логикасын, ғылымдардың классификациясын, оның ішінде музыкатану мен математиканы дамыту бағытындағы еңбектеріне баса назар аудара отырып, алуан түрлілігінде талдайды. | Оқу |
 | Геометриялық салу есептері (Геометриялық фигуралардың жұмбақтары жайлы рухани айлалы тәсілдер мен табиғи сырлар кітабы) [Электрондық ресурс]: оқу құралы / А. Көбесов [және т. б.]. — Алматы: Абай атын. ҚазҰПУ, 2017. — 155, [1] б. Бұл оқу құралы әл-Фарабидің «Геометриялық фигураларлың жұмбақтары жайлы рухани айлалы тәсілдер мен табиғи сырлар кітабы» атты еңбегінің арабша нұсқасының негізінде қазақшаға тәржімеленіп ұсынылып отыр. | Оқу |
 | Григорян, Сергей Николаевич. Орта Азия мен Иран философиясының тарихынан (VII-XII ғғ.) : Фараби, Ғазали және Маймонидтің таңдаулы философиялық шығармаларымен бірге / С. Н. Григорян; КСРО ҒА, Философия ин-ты. — М. : КСРО ҒА, 1960. — 328, [3] б. Монография қазіргі Шығыс философтарының ең көрнекті өкілдерінің философиялық көзқарастарына арналған. Әл-Фараби ғылымның қайнар бастауы ретінде Ибн Синаға, Ибн Туфейлге, Ибн-Рушдке, сондай-ақ Батыс Еуропаның философиясы мен ғылымына ықпал етті. | Оқу |
 | Даукеева, Саида Диасовна. Әбу Насыр Мұхаммед әл-Фарабидің музыка философиясы : монография / С. Д. Даукеева. — Алматы : Сорос-Қазақстан қоры, 2002. — 351, [1] б. Монография ортағасырлық мұсылман философы-энциклопедист Әбу Насыр Әл-Фарабидің «Үлкен Музыка кітабы» атты музыка туралы негізгі еңбегіне арналған. Трактатта ұсынылған музыкалық-теориялық ілімді автор алғаш рет әл-Фарабидің ғылыми шығармашылығымен және ортағасырлық мұсылмандық мәдениеттің рухани-интеллектуалдық мәселелерімен байланыста тұтас философиялық тұжырымдама ретінде қарастырады. | Оқу |
 | Дербісәлі, Шейх Әбсаттар қажы Қауам ад-дин әл-Итқани (Иқани) әл-Фараби ат-Түркістани [Мәтін]: (1286-1357): өмірі мен мұрасы / Ш. Ә. Дербісәлі; сый Ә. Дербісәліден; ҚР Білім және ғылым м-гі Ғылым комитеті, Р. Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану ин-ты. — Алматы: Дәуір, 2013. — 241, [2] б. Ислам өркениеті мен оның бір бөлігі болып табылатын қазақ мәдениеті мен әдебиетіндегі, ғылымындағы Отырардың орны бөлек. Ол көптеген ғұлама ғалымдарды, ойшылдарды, даналарды дүниеге келтірді. Қауам ад-дин әл-Итқани (Иқани) әль-Фараби ат-Түркістани солардың көрнектілернің бірі. Түркістан маңындағы ежелгі Иқанда дүниеге келген ол Отырардың бас имамы болған, сонан соң Шам астанасы Дамаскіде тұрған. 25 жыл Бағдадта әйгілі Әбу Ханифа кесенесі жанындағы медреседе ұстаздық еткен. Өмірінің соңында Мысырға қоныс аударып, Каирдегі Сұрғатмишия (Сарғатмашия) мен аш-Шайхуния медреселерін басқарған, мударрис болған. | Оқу |
 | Дербісәлиев, Әбсаттар. Әл-Фарабидің эстетикасы : оқу құралы / Ә. Дербісәлиев, Қаз. ССР жоғары және орта арнаулы білім м-гі, С. М. Киров атын. ҚазМУ. – Алматы : КазМУ баспасы, 1980. – 69, [1] б. «Әл-Фарабидің эстетикасы» атты зерттеудің беташары іспетті қолдарыңыздағы кітапша әлемге әйгілі энциклопедист ұлы ғұламаның өмірі мен творчествосы, араб шежірелерінің Отырар перзенті жайлы жазып қалдырған естеліктері, Шығыс Аристотелінің поэзия жайлы айтқан тұжырымдары сияқты тақырыптарды сөз етеді. | Оқу |
 | Джахид, Али Мухамед Реза. Әбу Насыр әл-Фараби мемлекет туралы : моногр. / А. М. Джахид; жауап. ред. А. М. Богоутдинов; Тәжік ССР ҒА, Философия бөлімі. — Душанбе : ДОНИШ, 1966. — 116, [3] б. Бұл кітаптың негізгі міндеті – Фарабидің қоғамдық-саяси көзқарастарын және ең алдымен оның мемлекет туралы ілімдерін талдау; ал бұл жайлы ойшылдың философиялық көзқарастарын, әсіресе Фарабидің саяси ілімін түсінудің кілті деп саналатын этикалық көзқарастарын қысқаша баяндаусыз мүмкін емес. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің рухани мұрасы : тарих және қазіргі заман / М. С. Бурабаев [т.б.]; сый Н. А. Аитовтан. – Алматы : КазгосИНТИ, 2001. – 217, [2] б. Монография Шығыс перипатетизмі мен ежелгі дәуірдің философиялық тұжырымдамасын қалыптастыру және дамыту жүйесіндегі әл-Фараби философиясын араб тілінде сөйлейтін орта ғасырлардағы әртүрлі дүниетанымдық қатынастар кешенінде қарастыруға арналған. Сондай-ақ Қазақстанда фарабитануды дамыту нәтижелерін талдау және оны жалпылау жүзеге асырылады. | Оқу |
 | Жәнібеков, Елкелді Әл-Фарабидің физикалық көзқарасы [Текст]: монография / Е. Елкелді. Жәнібеков. — Алматы: — 111 б. Бұл кітапта Шығыстың атақты ғұламасы, ұлы энциклопедист ғалым Әбу Насыр әл-Фарабидің физикалық мазмұнда жазылған еңбектері өткен заман ғұламаларының осы тақырыптағы шығармаларын байланыстыра сөз болады. | Оқу |
 | Жолмухамедова, Наиля Хусаиновна. Сұлулықты іздеу : Әл-Фараби және Ибн Сина / Н. Х. Жолмухамедова ; жалпы ред. З. К. Шаукенова. – Ғылыми басыл. – Алматы : ИФПР КН ҚР ҒБМ, 2014. – 199, [1] б. Автор қарастырып отырған араб-мұсылман мәдениетінің әлеуметтік-тарихи және рухани-адамгершілік бастаулары, адамның проблемасы, оның дүниетанымдық бағдарлары, «Әлем-Адам» жүйесіндегі орны, адамдар арасындағы қатынастарды ізгілендірудің негізі ретінде эстетикалық идеалды түсінуді зерттейтін әдемілікті іздеу мәселесі әл-Фараби мен Ибн Синаның ақыл-ой туралы ілімдерінде көрініс тапқан бақыт пен ізгілік туралы ойлармен үндесіп, өзекті болып табылады. Бұл Қазақстанның қазіргі тарихы мен мәдениеті үшін және жалпы әлемдік мәдениет үшін Шығыс ойшылдарының жалпы философиялық ілімдерінің құндылығын тереңірек және кеңірек білуге мүмкіндік береді | Оқу |
 | Иванов, Анзор Самсонович. Танымдық қабілеттер жайлы әл-Фараби ілімі : монография / А. С. Иванов, сый О. Т. Тәттібековадан; КазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. – Алма-Ата : Наука, 1977. – 214, [2] б. Бұл жұмыс әл-Фараби адам білімінің табиғатын түсіну тұрғысынан ұсынған адамның танымдық қабілеттері проблемасын ұғыну мен ашудың негізгі тармақтарын, әдістері мен жолдарын қарастыруға тырысады. | Оқу |
 | IX-XIV ғасырлардағы Таяу және Орта Шығыс елдері ойшылдарының таңдаулы шығармалары : монография / құраст.: С. Н. Григорян, А. В. Сағадеев; ред., кіріс. мақ. С. Н. Григорян. — М. : Социально-экономической литературы, 1961. — 627, [3] б. Бұл басылым оқырмандарды Таяу және Орта Шығыс елдерінің ортағасырлық философиясының ірі өкілдерінің жұмыстарымен таныстыруға бағытталған. Оны дайындау кезінде аталған ойшылдардың бірқатар еңбектері орыс аудармасында жарияланғаны ескерілді, сондықтан жинаққа негізінен Орта Азия, Иран және араб ойшылдарының шығармалары енгізілді, олар осы уақытқа дейін орыс тіліне аударылып жарық көрмеген. | Оқу |
 | Казибердов, Анатолий Леонтьевич. Әбу Насыр әл-Фараби : зерттеулер мен аудармалар / А. Л. Казибердов, С. А. Муталибов; Өзбек ССР ҒА, Әбу Райхан Беруни ат. шығыстану ин-ты, И. М. Муминов ат. Философия және құқық ин-ты. – Ташкент : Фан, 1986. – 200 б. Монографияда ғалымның қазіргі философияның маңызды мәселелерінің бірі – әлемнің материалдық бірлігі, онтологиялық мәртебесі және адамның ғаламдық жүйедегі орны туралы шешімге қосқан үлесі көрсетілген. Әл-Фарабидің логикалық ілімінің негізгі ұғымдары мен ережелеріне жүйелі талдау жасалды. | Оқу |
 | Казибердов, А. Л. Әбу Насыр әл-Фарабидің ӨзССР ҒА Шығыстану институтының қолжазбаларындағы еңбектері : әл-Фарабидің «Ат-та ‘ликат» трактатының орыс тіліндегі аудармасымен (түсініктемелер) / А. Л. Казибердов; Өзбек ССР ҒА, Әбу Райхан Беруни ат. шығыстану ин-ты, И. М. Муминов ат. Философия және құқық ин-ты. — Ташкент : ФАН, 1975. — 98, [15] б. Бұл басылым әл-Фарабидің мерейтойына орай дайындалды. Ол ӨзССР Ғылым Академиясының Шығыстану институтының қолжазба қоймасында сақталған әл-Фараби қолжазбасының толық ғылыми сипаттамасынан, аз зерттелген ғылыми аудармасынан, ғалымның метафизика, физика, логика және орта ғасырлардағы философия мен жаратылыстанудың басқа салаларына арналған трактатынан тұрады. | Оқу |
 | Карлыга, Бекир. Әл-Фараби – өркениет философы : монография / Б. Карлыга ; ағыл. ауд. Р. Тәукебаева ; бас ред. Ғ. М. Мұтанов ; сый Ж. А. Алтаевадан; Әл-Фараби ат. ҚазҰУ жанындағы әл-Фараби орталығы. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2016. – 96, [1] б. Әбу Насыр әл-Фараби 100-ге жуық шығарма жазған. Олардың көпшілігі сақталмаған және латын тілінен аударылмаған. Соңғы уақытта солардың кейбірінің араб тіліндегі түпнұсқалары табылды. Ең қызықты жұмыстардың қатарына араб әдебиетіндегі білімді жүйелеудің алғашқысы – «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары туралы» трактат, «Мемлекеттің платондық үлгісі» және «Даналықтың інжу-маржаны» жатады. Әл-Фараби тек философиямен ғана емес, ғылыммен де айналысты. Сонымен бірге ол грек теориясында араб тәжірибесінде қолданылатын «Музыка туралы» трактат жазып қалдырған. | Оқу |
 | Қасымжанов, А. Х. Әбу-Насыр әл-Фараби : монография / А. Х. Қасымжанов. – Алматы: Мысль[б. и.], 1997. – 127, [1] б. Бұл кітап Әбу-Насыр әл-Фарабидің философиялық көзқарастарын баяндауға, олардың бастауларын, мазмұнын, мәнін, ішкі байланысын және философиялық ойдың кейінгі дамуына әсерін анықтауға арналған. Бұл – әл-Фараби туралы орыс тіліндегі оқырмандардың кең ауқымына арналған алғашқы кітап. | Оқу |
 | Қасымжанов, Ағын Хайруллович. Әбу-Насыр әл-Фараби : монография / А. Х. Қасымжанов. — М. : Мысль, 1982. — 197, [3] б. Бұл кітап Әбу-Насыр әл-Фарабидің философиялық көзқарастарының марксистік-лениндік ұстанымдарынан тұсаукесерге, олардың бастауларын, мазмұнын, мәнін, ішкі байланысын және философиялық ойдың кейінгі дамуына әсерін анықтауға арналған. Бұл – әл-Фараби туралы орыс тіліндегі оқырмандардың кең ауқымына арналған алғашқы кітап. | Оқу |
 | Қасымжанов, Ағын Хайруллович. Шығыстың ұлы ойшылы : халықтық мәдениет университеттері үшін / А. Х. Касымжанов, Р. К. Луканин, Е. Д. Харенко. – Алма-Ата : Казахстан, 1975. – 55, [2] б. Әбу Насыр ибн Мұхаммед ибн Тархан ибн Узлаг әл-Фараби – Шығыстың ұлы ойшылы өмір сүрген кезден бізді мың жылдан астам уақыт бөледі. Шығыс Аристотелінің еңбектері әлемнің көптеген ғылыми орталықтарында сақталған және зерттелген, өйткені олар өз құндылықтарын мәңгі жоғалтпайды. Ұсынылған кітапша әл-Фараби және оның орта ғасырлардағы философиялық ойға қосқан үлесі туралы баяндайды. | Оқу |
 | Қасымжанова, Анель Ағыновна. Әбу Насыр әл-Фараби мұрасындағы саяси ғылымның негіздемесі : (870-950) / А. А. Қасымжанова; сый Қасымжановадан, Ф. Б. Баимбетова. – Алматы: ТОО «Компания РS», 1998. – 233 б. Кітап Ислам өркениеті контекстіндегі Әбу-Насыр әл-Фарабидің саяси философиясын талдауға арналған. Автор әл-Фараби мұрасы мұсылман философиясының іргелі негіздерін нығайтуға, атап айтқанда, жалпыадамзаттық білім мен мәдениеттің сабақтастығы идеясынан, сондай-ақ әлемдік философияның дамуына айтарлықтай әсер еткен Шығыс және Батыс дәстүрлерін синкреттік қабылдаудан тұрады деп тұжырымдайды. | Оқу |
 | Қасымжанов, Ағын. Әл-Фараби : монография / А. Қасымжанов; ред. Ж. А. Алтаева; әл-Фараби ат. ҚазҰУ. – 2-бас. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2019. — 201 б. : ил. – (Мыслители прошлого) (Рухани жаңғыру). Бұл кітап Әбу-Насыр әл-Фарабидің философиялық көзқарастарын баяндауға, олардың бастауларын, мазмұнын, мәнін, ішкі байланысын және философиялық ойдың кейінгі дамуына әсерін анықтауға арналған. | Оқу |
 | Қасымжанова, А. А. Әл-Фараби және араб-мұсылман мәдениеті : оқу құралы / А. А. Қасымжанова. — Алматы : Домино, 2001. — 156, [1] б. Бұл оқу құралы әл-Фарабидің философиялық және ғылыми мұрасын, оның араб-мұсылман мәдениеті үшін маңыздылығын қарастырады. БІРІНШІ БӨЛІМ ислам өркениетінің қалыптасуы мен даму проблемаларына және ондағы әл-Фарабидің орнына, ЕКІНШІСІ көрнекті ойшылдың философиялық шығармашылығының ерекшелігіне қатысты. Бұл – әл-Фарабиге арналған арнайы дәріс курсын оқу үдерісіне енгізуді өз міндетіне қойған алғашқы басылым. | Оқу |
 | Қасымжанов, А. Х. Әл-Фараби : кітапша / А. Х. Қасымжанов. — Алма-Ата: Б.и., 1974. — 35, [1] б. Бұл кітапша әл-Фарабидің әлемдік ғылым мен мәдениеттің дамуында көрнекті рөл атқарған ғалым және ойшыл ретіндегі келбетін сипаттауға тырысады. Автор орта ғасыр ойшылының жеке басын ашуды, оның философиялық-эстетикалық идеялары мен Орталық Азия мен Қазақстанның қоғамдық ойларын зерттеу үшін үлкен маңызы бар мәселелерді жарыққа шығаруды мақсат етеді. | Оқу |
 | Киришбаев, Ахметбек. Әл-Фараби : монография / А. Киришбаев. – Урумчи : Синьцзян. нар. изд-во, 2000. – 175 б. (төте жазумен жазылған). Аристотельден кейінгі грек комментаторларының дәстүріне сүйене отырып, ол Аристотель мен Платонның өзекті мәселелерде бір-бірімен ынтымақтастығына сенді және ойларының тоғыспаған тұстарын келістіруге тырысты. Разидің эмпиризмінен айырмашылығы – әл-Фараби дедуктивті әдісті ұстанды. Ол – әлем мәңгілік емес, бірақ жаратылған деп пайымдаған. | Оқу |
 | Көбесов, Ауданбек. Әбу Насыр әл-Фараби : монография / А. Көбесов; әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2004. — 174, [2] б. Кітапта автор ғұлама ойшылдың дүниетанымдық көзқарасы, оның әдепнамалық (этика), тәлімнамалық (эстетика) қағидаларына, мемлекеттік басқарудың әдіс-тәсілдері жөніндегі топшылауларына, білім мен ілімнің қоғамда алатын орны туралы айтқан тұжырымдарына талдау жасайды. | Оқу |
 | Көбесов, Ауданбек. Әл-Фараби : монография / А. Көбесов; сый Қожакеевтен, Х. Ж. Сүйіншәлиевтен. – Алматы : Қазақстан, 1971. – 171, [1] б. Бұл кітапта орта ғасырлар заманындағы ғұлама оқымысты, ұлы энциклопедист ғалым, Шығыс Аристотелі атанған Әбу-Насыр әл-Фарабидің ғылыми бай мұрасы әңгіме болады. Мұнда Фарабидің ғылыми, мәдени мұралары тарихта одан бұрын-соңды өткен, оған ұстаз немесе шәкірт саналатын Пифагор, Аристотель, Евклид, Птолемей, әл-Кинди, Омар Хайям, Ұлықбек, Леонардо да Винчи, Роджер Бэкон, т.б. ғұламалардың еңбектерімен байланыстыра баяндалады. | Оқу |
 | Көбесов, Ауданбек. Әл-Фараби мен Абайды қатар оқығанда : зерттеу еңбек / А. Көбесов; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2006. — 54, [2] б. Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Ауданбек Көбесовтің бұл еңбегінде Шығыс ғұламалары мен Абай мұралары арасында ортақ сарындар, олардың сыры мен сипаты қарастырылған. Әл-Фараби мен Абай еңбектеріндегі тектес құбылыстар, жалғастық заңдылықтары пайымдалған. | Оқу |
 | Көбесов, Ауданбек Кубесович. Әл-Фарабидің жаратылыстану-математикалық мұрасы : монография / А. К. Көбесов; сый К. Н. Нарибаевтікі; Әл-Фараби ат. ҚазМҰУ, «Әл-Фараби» ғылыми-зерттеу орталығы. — Алматы : Қазақ ун-ті, 1997. — 24 б. Әл-Фарабидің жаратылыстану-математикалық мұрасы: арнайы курс бойынша оқу құралы. Әл-Фарабидің жаратылыстану-ғылыми еңбектерін оқитын Жаратылыстану және философия факультеттерінің студенттеріне арналған әдістемелік қосымшалары бар қысқаша оқу құралы. | Оқу |
 | Көбесов, А. К. Әл-Фарабидің педагогикалық мұрасы : монография / А. К. Көбесов. – Алма-Ата : Мектеп. – 151, [1] б. Кітапта алғаш рет автордың көпжылдық зерттеулері негізінде ұлы ғалым-ойшыл және энциклопедист Әбу Насыр әл-Фарабидің педагогикалық мұрасын жалпылауға әрекет жасалды. Оның ағартушылық қызметінің гуманистік аспектісіне, қазіргі педагогикадағы шығармашылығының дамуына басты назар аударылады. | Оқу |
 | Көбесов, А. К. Әл-Фарабидің математикалық мұрасы : монография / А. К. Көбесов. — Алма-Ата : Наука. — 246, [1] б. Жұмыста әл-Фараби классификациясындағы математика, геометрия, тригонометрия, арифметика, әл-Фараби алгебрасы және олардың астрономия, математикалық теория мен музыкада қолданылуы, «Ықтималдықтар туралы ілім» және т.б. қарастырылады. Әл-Фарабидің осы жұмыстарының барлығы оған дейінгі де және одан кейінгі ғалымдардың да жетістіктерімен тығыз байланыста қарастырылады. | Оқу |
 | Луфа Эйан. Әл-Фараби және қазіргі заман : жинақ / Луфа Эйан, Уй Юань, Гуй Лиян. — Пекин : ҚХР қоғамдық ғылым баспасы, 2015. — 231 б. (Кітап қытай тілінде) Артынан 150-ге жуық философиялық және ғылыми трактаттар қалдырған әл-Фараби 950 жылдары Дамаскте дүние салған. «Кемеңгерлік меруерті», «Ізгі қала тұрғындарының көзқарасы», «Мәселелердің түп мазмұны», «Ғылымдардың шығуы», «Бақытқа жету», «Азаматтық саясат», «Мемлекеттік қайраткерлердің нақыл сөздері» сияқты көптеген сындарлы философиялық еңбектері әлі күнге дейін өз мәнін жоймаған. | Оқу |
 | Әл-Машани, Ақжан Жақсыбекұлы. Көп томдық шығармалар жинағы : жинақ / А. Ж. Әл-Машани; ред. алқа Ш. А. Абдраман [және т. б.]. – Алматы: Болашақ, 2011. 16-т. : Әл-Фараби және музыка. – 415, [1] б. Ғылым тарихында музыканың энциклопедиясы саналатын әл-Фарабидің 12 дәптерден (кітаптан) тұратын «Музыканың үлкен кітабына арналған» еңбегінде әл-Машани қазақ халқының музыкалық мәдениетін қамти отырып, музыканы ғалами үндестік заңдылығымен сабақтастыра зерделейді. | Оқу |
 | Машанов, Ақжан Жақсыбекұлы. Әл-Фараби және Абай : монография / А. Ж. Машанов ; жалпы ред. басқ. Ш. Әбдіраманов; сый Ө. Қ. Шеденовтан. — Алматы : Қазақстан, 1994. — 190, [2] б. Автор Абайдың ғылыми мирастарын әл-Фараби ілімніне байланыстырып қарастырады. Әл-Фараби мен Абай даналықтары арасын жалғастыратын дәйектер тауып, ғылыми тұрғыдан ашып көрсетеді: әдебиет, музыка, табиғаттану, есеп, алхимия, астрономия, космология, логика, философия, дін, инабаттылық мәселесіндегі сабақтастықтар сөз болады. | Оқу |
 | Машанов, Ақжан Жақсыбекұлы. Әл-Фараби : 870-1970 : тарихи-деректі кітап / А. Ж. Машанов ; сый Дулатовадан, Т. Сайрамбаевтан. — Алматы : Жазушы, 1970. — 244, [1] б. Заманында бүкіл шығысқа әйгілі болған ұлы оқымысты Әл-Фарабидің туғанына 1100 жыл толуына орай шыққан бұл кітапта әл-Фарабидің өмірі, өскен ортасы, көне замандағы шығыс ғылым-мәдениетінің тұңғыш өркен жаю кезеңі кеңінен баяндалады. | Оқу |
 | Әл-Машани, Ақжан Жақсыбекұлы. Әл-Фараби және бүгінгі ғылым : монография / А. Ж. Әл-Машани ; ред. алқасы Д. Қ. Сүлеев [және т.б.] ; ауд. Ш. Әбдіраман. – Алматы : Алаш, 2004. – 213, [1] б. Адамзат зейіні қоршаған орта құпиясын ашуға бағытталған кезден бастап ғұламалығын даралай айтатын екі есім бар: бірі әл-Фараби, екіншісі ұлы бабамыздан он ғасырдай бұрын ғұмыр кешкен Аристотель. Әл-Фараби орта ғасыр ғылымын 25 ірі салаға жіктеп, оның әрқайсысын дамытуға үлес қосқан. Оқушы кітаптан бүгін тарих санатындағы әл-Фарабиге дейінгі және ұлы бабамыз ашқан жаратылыс қағидаларының қазіргі ғылыммен сабақтастығынан мағлұмат алады. | Оқу |
 | Әл-Машани, Ақжан. Көп томдық шығармалар жинағы : жинақ / А. Әл-Машани. — Алматы : Алатау, 2005. — 1-том: Әл-Фараби көпірі. — 352, [2] б. Ақжан әл-Машанидің 100 жылдық мерейтойы қарасаңында шығарылатын көп томдық шығармаларының 1 томына «Әл-Фараби көпірі», ғұлама туралы алғашқы хабарламалары мен мақалалары және ұлы бабамыздың тұңғыш рет көркем бейнесі сомдалған «Әл-Фараби» романы енгізілді. | Оқу |
 | Әл-Машани, Ақжан. Көп томдық шығармалар жинағы : жинақ / А. Әл-Машани. — Алматы : Алатау, 2005. — 2-том: Әл-Фараби және Абай. — 293, [3] б. Автордың «Әл-Фараби және Абай» зерттеуінде ұлы бабалар даналықтарын даралайтын сабақтастықты: әдебиет, музыка, есеп, жаратылыстану, астрономия, алхимия, космология, логика, дін, философияны инабаттылық тұрғыдан рухани дәрежесінде қарастыру – ұлтымыздың мың жылдық мәдени дүниесін тірілтудегі және абайтанудағы ренессанстық зерттеу болып табылады. | Оқу |
 | Әл-Машани, Ақжан. Көп томдық шығармалар жинағы : жинақ / А. Әл-Машани. – Алматы: Алатау, 2007. – 6-том: Әл-Фараби және бүгінгі ғылым. – 221, [3] б. Адамзат зейінінің қоршаған орта құпиясын ашуға бағытталған кезден бастап, ғұламалығын даралай айтатын екі есімі бар: бірі – әл-Фараби, екіншісі – ұлы бабамыздан он ғасырдай бұрын ғұмыр кешкен Аристотель. Әл-Фараби орта ғасыр ғылымын 25 ірі салаға жіктеп, оның әрқайсысын дамытуға өзіндік үлес қосқан. Әсіресе астрономия, геометрия, музыка салаларында қазір де маңызын жоймаған ұлы жаңалықтар ашты. Кітап көпшілік оқырман қауымға арналған. | Оқу |
 | Әл-Машани, Ақжан. Көп томдық шығармалар жинағы : жинақ / А. әл-Машани; ред. алқ. Д. К. Сулеев (алғ. сөз), Ш. А. Абдраман (төр. орынб.), У. Е. Сыдықов [т.б.]; Сәтпаев ат. ҚазҰТУ, Халықаралық «Әл-Машани» қоғамдық қоры. — Алматы : 2007. Т. 8 : Әл-Фараби және қазіргі ғылым. Қазақстандағы күн сағаты. — 218, [1] б. Ұсынылған кітап оқырмандарға Ұлы бабаның қазіргі жаратылыстану ғылымдарымен, оның ішінде кітап авторының ғылыми зерттеулерімен байланысында іргелі зерттеулерімен танысуға мүмкіндік береді. | Оқу |
 | Әл-Фараби құндылықтар әлемі және ХХІ ғасырдың аксиологиясы : / ҚР БҒМ, Философия және саясаттану ин-ты; бас ред. А. Н. Нысанбаев. – Алматы, 2006 . Кіт. 1. – 266, [2] б. Жұмыста әл-Фараби құндылықтар жүйесі қарастырылады, әл-Фараби философиясы мен ежелгі, исламдық орта ғасырлар мен қазіргі заман философиясының құндылық бағдарларына компаративистік талдау жүргізіледі. Әл-Фараби құндылықтар әлемі қазіргі заманның құндылық сұраныстары аясында өзекті болып отыр. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фарабидің ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану институтының еңбектеріндегі мұрасы : библиография: 1991-2012 жж. / ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану ғылымдары ин-ты; ред. З. К. Шаукенов; құраст. Н. Х. Жолмұхамедова. — Алматы : ИФПР ҚР БҒМ ҒК, 2012. — 76, [2] б. Ұсынылған библиография 1991-2012 жылдар аралығындағы Философия, саясаттану және дінтану институтының ұлы ойшыл Әбу Насыр әл-Фарабидің мұрасын зерттеуге арнаған еңбектерін қамтиды. | Оқу |
 | Әл-Фараби мұрасы және жаңа интегралды дүниетанымның қалыптасуы : монография / ҚР БҒМ, Философия, саясаттану және дінтану ин-ты; ред. З. К. Шаукенова. – Алматы : ИФПР ҚР БҒМ ҒК, 2012. – 322, [2] б. Авторлар өткеннің рухани мұрасының қазіргі заман мен жаңа дәуірдегі адамның қалыптасуы үшін тарихи маңыздылығын көрсетеді, әл-Фараби философиясының жаңа интегралдық дүниетаным мен қазақстандық қоғамның құндылық парадигмасының негіздерін қалыптастыру үшін адамгершілік-құндылық, философиялық-эстетикалық және эвристикалық әлеуетін қарастырады, сондай-ақ ойшыл тілінің философиясын қазіргі өзара түсіністік философиясының герменевтикалық ресурсы ретінде ашады. | Оқу |
 | Әл-Фараби мұрасы және әлемдік мәдениет (2000; Алматы) «Әл-Фараби мұрасы және әлемдік мәдениет» Халықаралық конгресінің материалдары, 28-29 қыркүйек, 2000 ж. : жинақ / Әл-Фараби мұрасы және әлемдік мәдениет (2000; Алматы), ҚР БҒМ, Философия және саясаттану ин-ты; бас ред. А. Н. Нысанбаев. — Алматы : ҚР БҒМ Философия және саясаттану ғылымдары ин-ты, 2001. — 475, [1] б. Жинақта әл-Фарабидің логикалық және метафизикалық негіздерден бастап, оның әлеуметтік және саяси идеяларына дейінгі энциклопедиялық мұрасы қамтылған. Ойшылдың шығармашылық мұрасы ислам өркениеттері тұрғысынан, оның философиясын қазіргі мәдениет дискурсы мен Батыс пен Шығыстың сындарлы диалогы аясында зерттеу тұрғысынан қайта түсіндірілді. | Оқу |
 | Әл-Фараби мұрасы және қазіргі заманғы өзара түсіністік философиясы : ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналады / Г. К. Құрманғалиева, А. Н. Нысанбаев, Г. Г. Соловьева және т.б.; [бас ред. А. Н. Нысанбаев]; ҚР БҒМ, ҒК, Философия және саясаттану ин-ты. – Алматы : ҚР БҒМ, ҒК, философия және саясаттану ин-ты, 2011. – 247 б. ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдығына дайындалған ұжымдық монографияда Шығыстың ұлы ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің өзара түсіністік теориясы, сондай-ақ оның әлемнің әртүрлі мәдениеттері – ежелгі, түркі, ислам мәдениеттері арасында «диалогтық көпірлер» құру жөніндегі баға жетпес тәжірибесі талданады. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің логикалық ілімі туралы : монография / М. С. Бурабаев, А. С. Иванов, Е. Д. Харенко; сый В. В. Комаровадан; АН КазССР, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1982. — 197, [2] б. Монографияда алғаш рет әл-Фарабидің логикалық ілімі жан-жақты зерттеледі, оның психикалық процестердің абстрактілі ойлаумен, логиканың философиямен, тіл туралы ғылыммен және т.б. қарым-қатынасын түсінуі ашылады, әл-Фарабидің силлогиялық пайымдаудың тәсілдері мен әдістері (аподиктикалық, диалектикалық, софистік, риторикалық, поэтикалық) туралы тұжырымдамасы талданады. | Оқу |
 | Райнов, Т. И. Өзбекстанның ұлы ғалымдары (IX-XI ғғ.) : очерк / Т. И. Райнов; КСРО ҒА, Тіл, әдебиет және тарих ин-ты. — Ташкент : УзФАН, 1943. — 65, [2] б. Өзбекстан мәдениетінің тарихына қатысты ұсынылған эссе Өзбекстандағы ғылымның классикалық даму кезеңінің тарихындағы аз зерттелген мәселелердің біріне арналған. | Оқу |
 | Сатыбекова, Сәуле Қайдарқызы. Әл-Фарабидің гуманизмі : монография / С. К. Сатыбекова; сый.: Д. И. Дулатовадан, Н. Х. Сүйіншалиева, П. М. Оразаева; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1975. — 141, [3] б. Қарқынды әлеуметтік процестер мен өткір идеологиялық күрестің қазіргі дәуірінде гуманизм мәселесі өте өзекті. Сондықтан әлемдік гуманистік ойдың дамуының тұтас бейнесін қайта құру философияның маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. Кітапта әл-Фарабидің гуманистік көзқарастары зерттелген. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің әлеуметтік, этикалық және эстетикалық көзқарастары : монография / М. С. Бурабаев, Г. К. Құрманғалиева, А. В. Сағадеев; жауапты ред. Ж. М. Әбділдин; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1984. — 173, [3] б. Кітапта әл-Фарабидің әлеуметтік философиясы, оның этикалық және эстетикалық көзқарастары талданады. Авторлар ғылыми айналымға жаңа дереккөздерді енгізеді, әл-Фарабидің көзқарастарын Платон, Аристотель және өткеннің басқа ойшылдарының көзқарастарымен салыстырады. | Оқу |
 | Стерис, Георгиос. Ортағасырлық практикалық философияның негізі. Философ әл-Фарабидің моралі және саясаты : монография / Г. Стерис. — Афины : Кн. ин-т — А. Кардамица, 2011. — 219 б. Адамзат тарихында түрлі мәдениеттердің жасампаз сұхбатының, гуманизм мен әділеттіліктің жалпы адамзаттық идеяларын жемісті жүзеге асырған, жаңа философиялық жүйелердің пайда болуына жеткізген көптеген үлгілері бар. Олардың біріне Ұлы дала ойшылы – Әбу Насыр әл-Фарабидің (870-950) философиялық жүйесі жатады. Ол қазақтың көне Отырар жерінде дүниеге келген, бойына көптеген мәдениеттердің – ирандық және үнділік, гректік, арабтық және түркілік жасампаз күштердің самалын сіңірген, бірақ өзінің шығармашылық қуатын көпқырлы ислам мәдениетінің рухани тыныс-тіршілігінде іске асырған, орта ғасыр дәуірінің асқан ірі ойшылы болып табылады. | Оқу |
 | Сүлейменов, Пірімбек Мұханбетұлы. Әл-Фараби және қазақ халқының рухани мұрасы : оқу-әдістемелік құралы / П. М. Сүлейменов; сый П. М. Сүлейменовтен; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2006. — 30, [3] б. Бұл басылым «Әл-Фараби және қазақ халқының рухани мұрасы» курсы бойынша негізгі оқу-әдістемелік құрал ретінде гуманитарлық факультеттерде оқитын студенттерге, магистранттарға, оқытушыларға арналған. | Оқу |
 | Сүлейменов, Пірімбек Муханбетұлы. Әл-Фараби және қазақ халқының рухани мұрасы : оқу құралы / П. М. Сүлейменов; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2011. – 195, [3] б. Бұл оқу құралында әл-Фараби және қазақ халқының рухани мұрасының арасындағы тарихи мәдени байланыстары зерделеніп, сонымен қатар ұлы дала өркениетінің данышпан ойшылдарының саяси-әлеуметтік философиялық ой-тұжырымдары жан-жақты қарастырылған. | Оқу |
 | Сүлейменов, Пірімбек Мұханбетұлы. Әл-Фараби және қазақ халқының рухани мұрасы : оқу құралы / П. М. Сүлейменов; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — 2-бас., өңд., толық. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2016. — 284, [2] б. Бұл оқу құралында әл-Фараби және қазақ халқының рухани мұрасының арасындағы тарихи-философиялық мәдени байланыстары зерделенген. Кейбір бөлімдер тарихи тұлғалардың дараланған дүниетанымындағы ерекшеліктерін ашып көрсетуге арналса, біршама бөлімдерде қазақ халқының рухани әлеміндегі айрықша белгілерге философиялық сипаттамалар беріледі. | Оқу |
 | Тәукелев, Айдарат Нұрекелевич. Әл-Фарабидің мемлекеттік-құқықтық көзқарастары : монография / А. Н. Тәукелев, Г. С. Сапарғалиев; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1975. Жұмыста әл-Фарабидің мемлекет пен қоғам туралы, олардың пайда болуы, арақатынасы мен мәні туралы ілімдері қарастырылады. Саяси ғылымның маңызды бөлігі ретінде надан мемлекеттің (қаланың) проблемасы егжей-тегжейлі зерттеледі. Надан мемлекеттер туралы дерексіз-теориялық ережелер әл-Фараби дәуіріндегі саяси шындықты түсіну мен сынаудың бір түрі екенін көрсетуге әрекет жасалды. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің Шығыс пен Батыстың әлеуметтік-мәдени өлшеміндегі шығармашылығы : «Әл-Фараби» журналының 10 жылдығына орай халықаралық дөңгелек үстел (2012; Алматы). «Әл-Фараби шығармашылығы…» халықаралық дөңгелек үстелінің материалдары, 2012 ж. : жинақ / Философия, саясаттану және дінтану ин-ты, Ғылым ком., ҚР ҒБМ; ред. алқа: Г. К. Құрманғалиева, Н. Л. Сейтахметова, З. К. Шаукенова и др. — Алматы : ИФПР ҚР ҒБМ ҒК, 2012. — 299 б. Жинаққа «Әл-Фараби» философиялық-саясаттану және рухани-танымдық журналының 10 жылдығына арналған халықаралық дөңгелек үстел материалдары енгізілген. Онда Әбу Насыр әл-Фарабидің Шығыс пен Батыс дискурстарындағы мұрасын, оның қазіргі қазақстандық қоғамның дамуы үшін рөлі мен маңызын ашатын мақалалар, сондай-ақ қазіргі әлеуметтік-гуманитарлық журналдың, исламтану мен философиялық компаративистиканың өзекті мәселелерін қарастыратын мақалалар бар. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. – Астана : «Лотос-Астана», 2007. 1-т. : Метафизика. – 333, [3] б. Бұл томда орта ғасырлық ұлы ойшыл Әбу Насыр әл-Фарабидің метафизикаға арналған трактаттары топтастырылған. Онда адам мен әлем болмысының, «жоғарғы ғылымның» басқа ғылымдармен байланысының іргелі мәселелері баяндалады, философиялық дінге, өзінің теориялық бастауларына қатынасы қарастырылады. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. — Астана : «Лотос-Астана», 2007. 2-т. : Метафизика. — 334, [2] б. Бұл томда ортағасырлық ұлы ойшыл Әбу Насыр әл-Фарабидің метафизикаға арналған трактаттары топтастырылған. Онда адам мен әлем болмысының, «жоғарғы ғылымның» басқа ғылымдармен байланысының іргелі мәселелері баяндалады, философиялық дінге, өзінің теориялық бастауларына қатынасы қарастырылады. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. — Астана : «Лотос-Астана», 2007. 3-т. : Логика. — 365, [3] б. Әбу Насыр әл-Фарабидің шығармалар жинағының 3-томына ойшылдың логика ғылымының негізгі ұстындары мен әдістерін негіздеген трактаттары енгізілді. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. — Астана : «Лотос-Астана», 2007. 4-т. : Әлеуметтік философия. Этика. Эстетика. – 293, [3] б. Әбу Насыр әл-Фарабидің шығармалар жинағының 4-томына ұлы Шығыс энциклопедистінің әлеуметтік, саяси, этикалық және эстетикалық мәселелерді көтеретін еңбектері енгізілген. Оның этика, эстетика, әлеуметтік-саяси философияға байланысты трактаттарының гуманистік және философиялық антропологиясы қазіргі кездегі маңызды мәселелермен үндес. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. — Астана : «Лотос-Астана», 2007. 5-т. : Әлеуметтік философия. Этика. Эстетика. — 301, [3] б. Әбу Насыр әл-Фарабидің шығармалар жинағының 5-томы алдыңғы 4 томада жарияланған трактаттарда қаралған мәселелерді жалғастырады. Әбу Насыр әл-Фарабидің әлеуметтік, саяси, этикалық және эстетикалық көзқарастарын қарастыру қазіргі кездегі рухани-адамгершілік, саяси мәселелерді өзектендіре түседі. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. — Астана : «Лотос-Астана», 2007. 6-т. : Ғылым (математика және жаратылыстану). — 299, [4] б. Бұл том әл-Фарабидің «Математикалық трактаттарына», математиканың философиялық мәселелеріне, математика ғылымының негіздеріне, математика тарихына арналған. Әл-Фараби: «Білімді болу деген сөздің мағынасы – белгісіз нәрсені ашуға қабілетті болу» дейді. Біздер үшін ғұлама ойшылдың белгісіз, ашуды қажет ететін жаңалықтары мен еңбектері әлі де көп. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. — Астана : «Лотос-Астана», 2007. 7-т. : Птолемейдің «Әлмагесіне» түсініктемелер. — 342, [2] б. «Птолемейдің «Әлмагесіне түсініктемелер» деп аталатын жетінші том астрономияның дамуы мен оның философиялық мәселелеріне арналған. Әбу Насыр әл-Фарабидің «Птолемейдің «Әлмагесіне түсініктемелері» көптеген ұрпақтарға сақталған антикалық мәтін ғана емес, сонымен қатар әл-Фарабидің өзінің біртума шығармасы болып табылады. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. – Астана : «Лотос-Астана», 2008. 8-т., 1-бөлім: Музыка туралы үлкен кітап. – 357, [3] б. Бұл еңбекте музыкалық өнердің теориялық және практикалық мағынасын ашатын әл-Фараби шығармасының қазақ тіліне алғаш аударылған нұсқасы берілген. Онда музыка теориясы бойынша үлкен тарихнамалық материалдар қордаланған, музыкалық өнердің практикалық мағынасы мен адамның рухани әлемін қалыптастырудағы маңызы ашып көрсетілген. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. – Астана : «Лотос-Астана», 2008. 9-т., 2-бөлім: Музыка туралы үлкен кітап. – 377, [7] б. Бұл томда музыкалық өнердің практикалық мағынасы және адамның рухани әлемінің қалыптасуындағы маңызы ашылған. Музыкалық аспаптардың шығу тегі көрсетіледі және адамның рухани-практикалық қызметімен байланысы қарастырылады. Жұмыс теоретик-музыкатанушыларға, мәдениеттанушыларға, музыканттарға, профессорлық оқытушы құрамына және студенттік жастарға, сонымен қатар музыка тарихына және музыкалық өнердің философиясына қызығушылық танытқан мамандарға арналған. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Он томдық шығармалар жинағы : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби. – Астана : «Лотос-Астана», 2009. 10-т.: Әл-Фараби мұрасы. – 429 б. Оныншы томға қазақстандық философиядағы әл-Фараби шығармашылығына арналған зерттеулер, әлемдік мәдениетке танымал болған оның еңбектерінің биобиблиографиясы енді. Олардың қатарында Мысырдың, Сирияның, Ирактың, Германияның, Францияның, Иранның, Түркияның және басқа елдердің белгілі ориенталистерінің жұмыстары бар. Бұл басылым Шығыс пен Батыс ориенталистерінің интегралды өзара әрекетінің зерттеушілік ауқымын кеңейтеді. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Бақыт туралы кітап : төрт кітаптан тұратын таңдамалы трактаттар / Әбу Насыр әл-Фараби; бас ред. Р. Сейсенбаев; сый Ж. Алтаевтан. — Алматы: RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2015. — 834, [2] б. Бұл кітапта Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық, әлеуметтік-этикалық трактаттары, Музыка туралы үлкен кітап және ғылым саласына (оның ішінде геометрия жайлы) арнаған еңбектері қамтылған. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Қайырымды қала : жинақ / Әбу Насыр әл-Фараби ; ред. К. Серікбаева ; сый Р. Сейсенбаевтан. — Алматы: RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2015. — 281, [3] б. Адамның қоғамды және өзара көмекті керексінуі туралы, адам қоғамдарының түрлері туралы және ізгілікті қоғамдар дегеніміз не, қайырымды қала қандай, оны қалай билейді және оның бөлшектелу реті қандай, қайырымды қалаларда әділ билеу әдістері қандай – осы мәселелер сөз болады және бірінші ізгілікті әкімнің лауазым орны жайлы айтылады. Қайырымды қалаға қарама-қарсы қалалардың қанша түрі бар? Надан қала дегеніміз не және адасқан қала дегеніміз не деген сұрақтарға жауап аласыз. | Оқу |
 | Әбунәсір әл-Фараби. Трактат және өлеңдер : монография / Әбунәсір әл-Фараби ; ауд. А. Нысаналин ; сый Қожакеевтен. – Алматы: Жазушы, 1974. – 40 б. Əл-Фараби «Поэзия өнері жайлы» трактатында негізінен араб метрикасына сəйкес мəселелерге – бəйіттің соңғы дыбысы, ұйқас, бір бунақ немесе жолдағы қысқа дауыстылар саны, олардың өлең өлшеміне қатысы жəне т.б. тек араб поэзиясының өзіне ғана тəн сұрақтарын талдап, сонымен қатар поэзияның оған жақын өнер – риторикада қолданылу ерекшеліктеріне қатысты тұжырым жасайды. Əдебиет теориясының «еліктеу» теориясына жан-жақты, əрі терең сараптама жүргізеді. | Оқу |
 | Әл-Фараби және қазіргі заман : оқу құралы / Ғ. М. Мұтанов [және т. б.] ; жалпы ред. басқ. Ғ. М. Мұтанов; қазақ тіліне ауд. Г. Ж. Нұрышева; ҚР Білім және ғылым министрлігі, Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2014. – 231, [2] б. Оқу құралында орта ғасырдың ұлы ғалымы және философы Әбу Насыр әл-Фарабидің негізгі ғылыми және философиялық көзқарастары қазіргі заманмен байланысты қарастырылған. Әл-Фараби Аристотельдің энциклопедиялық ғылыми жүйесін жалғастырушы ретінде көрсетіледі. Оның философиялық мұрасы араб тілді философияның маңызды мәселелерінің бірі – бақытқа жету жолдарын іздеу тұрғысынан сарапталған. | Оқу |
 | Әл-Фараби философиясы : жиырма томдық / құраст.: Ә. Нысанбаев, Ғ. Құрманғалиева. – Астана : Аударма, 2005. Т. 2. – 478, [2] б. Кітапқа орта ғасыр ойшылы әл-Фарабидің ең маңызды саналатын еңбектері енді. Мұнда ғұламаның онтологиялық, әлеуметтік-саяси, этикалық және теориялық-танымдық көзқарастары айқындалады. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Әлеуметтік-этикалық трактаттар : монография / Әл-Фараби ; жауапты ред. А. Х. Қасымжанов ; қазақшаға ауд.: Қ. Сағындықов, М. Жанғалин, М. Ишмұхамедов ; сый Х. Ж. Сүйіншәліден, Т. Сайрамбаевтан; Қазақ ССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алматы : Ғылым, 1975. — 420 б. Әлеуметтік-этикалық көзқарастарды «метафизикалық» және космологиялық конструкцияларға (құрылымдарға) «сыйыстыру» әл-Фараби көзқарастары ерекшеліктерінің бірін құрайды. Бұл кітапқа төрт трактат еніп отыр: 1) «Китаб ат-танбих’ ала сабил ас-са’ ада» («Бақыт жолын сілтеу»), 2) «Китаб ас-сийаса алмаданийа» (« Азаматтық саясат»), 3) «Фусул ал-мадани» («Мемлекеттік қайраткерлердің нақыл сөздері»), 4) «Китаб тахсил асса ’яда» («Бақытқа жету туралы»). | Оқу |
 | Әл-Фараби. Философиялық трактаттар : монография / Әл-Фараби ; сый Ө. Қ. Шеденовтан; Қазақ ССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алматы : Ғылым, 1973. — 446, [2] б. Кітапқа әл-Фарабидің ең белгілі философиялық трактаттары енгізілген. Бұл трактаттар қазақ тілінде бірінші рет жарияланып отыр. Адамзат тарихында түрлі мәдениеттердің жасампаз сұхбатының, гуманизм мен әділеттіліктің жалпы адамзаттық идеяларын жемісті жүзеге асырған, жаңа философиялық жүйелердің пайда болуына жеткізген көптеген үлгілері бар. Олардың біріне ұлы Дала ойшылы – Әбу Насыр Әл-Фарабидің (870-950) философиялық жүйесі жатады. | Оқу |
 | Фараби ғибратты ғалым : Фарабитанушы ғалым А. Ж. әл-Машаниге арналады / ҚР Білім және ғылым м-гі, Орталық ғылыми кітапхана, Қ. И. Сәтбаев атын. ҚазҰТУ, «А. Машани мен Шығыс ғұламаларының ғылыми-техникалық және руханияттық құндылықтары» оқу-әдістемелік және тәрбие-танымдық орталығы. — Алматы : [б. ж.], 2006. — 339, [1] б. Қазақстандағы тұңғыш фарабитанушы ғалым А. Ж. әл-Машаниге арналады. Ол Әбу Насыр әл-Фарабидің Дамаскідегі (Сирия) Баб ас-Сағир қорымынан қабірін тауып, құлпытас орнатуға атсалысқан. Әл-Фараби мұрасын ислам дінімен және қазақ халқының ұлттық дүниетанымымен сабақтастыра зерттеу нәтижесінде фарабитанудың негізін салушылардың бірі ретінде кеңінен танылды. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Музыка туралы үлкен кітап : монография / Әбу Насыр әл-Фараби; ауд. Ж. Сандыбаев; сый Ж. Алтаев. — Алматы : Колор, 2008. — 751, [1] б. Бұл еңбекте музыкалық өнердің теориялық және практикалық мағынасын ашатын әл-Фараби шығармасының қазақ тіліне алғаш аударылған нұсқасы берілген. Онда музыка теориясы бойынша үлкен тарихнамалық материалдар қордаланған, музыкалық өнердің практикалық мағынасы мен адамның рухани әлемін қалыптастырудағы маңызы ашып көрсетілген. | Оқу |
 | Әбу Насыр Мухаммад әл-Фараби. Ұлы дұға. Жарқыраған сұрақтар мен толымды жауаптардан : монография / Әбу Насыр Мухаммад әл-Фараби ; жауап. ред. Ә. Б. Дербісәлі ; сый А. Хаваннан. — Астана : Өрнек, 2017. — 101 б. Еңбек IX-X ғасырда ғұмыр кешкен түркі даласының ұлы ойшылы әл-Фарабидің «Ұлы дұға» және «Жарқыраған сұрақтар мен толымды жауаптардан» атты екі шығармасына арналады. Қазақ тіліне тұңғыш рет аударылып, ғылыми айналымға еніп отырған трактаттардың мәтіні 1991 жылы Бейрут қаласында жарық көрген «Китәбу-л миллә уә нусусухра» (2-басылым) атты кітапқа енген мәтіндер негізінде тәржімаланып, ғылыми түсініктер беріледі. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби.Таңдамалы трактаттары : монография / Әбу Насыр әл-Фараби; құраст.: Ә. Нысанбаев, Ғ. Құрманғалиева, Ж. Сандыбаев. — Алматы : Арыс, 2009. — 648, [4] б. Әйгілі Аристотельден кейінгі Екінші Ұстаз атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің терең пайымдау жасап, көргендікпен ой-тұжырымдарын айтпаған ғылым саласы кемде кем. Оның шығармаларын қазақ тіліне аударуға еліміздің белгілі ғалымдары атсалысып келеді. Бұл кітапқа ғұлама ғалымның бұрын орыс тілінен аударылған туындыларымен қоса, араб тілінен тәржімаланған «Азаматтық саясат», «Бақытқа жету жайында», «Теология», «Ғылымдардың жіктелуі туралы сөз», «Музыка туралы үлкен кітап» секілді трактараттары да еніп отыр. | Оқу |
 | Әл-Фараби және заманауи Қазақстан философиясы : монография / Ж. А. Алтаев [және т.б.]; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2012. — 234 б. Монографияда әл-Фарабидің философия, логика, этика, руханилық және қоғамдық құрылымның өзекті мәселелеріне қатысты ойлары жүйелі түрде зерделенген. Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық көзқарасын тарихи жағдайда, яғни оның өз дәуірімен байланысты қарағанда ғана терең түсінуге болады. Орта ғасырларда философиялық ойдың дамуы діни ілім негіздеріне сүйенді. Демек, Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық ілімін де өз кезеңінің діни түсініктері тұрғысынан қарастырған лазым. Бірақ ол бұл түсініктерді философиялық тұрғыдан дамытты. Ол әсіресе «Аспан астындағы дүние» ілімінен неғұрлым айқын көрінеді. | Оқу |
 | Altayev, Zhakypbek. Al-Farabi Philosophy of the Second Master : mongraph / Z. Altayev. — Amsterdam : Turkevi Research Centre, 2019. — 96 p. (ағылшын тілінде) Әл-Фараби – дүниенің білім және ой тарихынан құрметпен орын алған ұлы ғалым, ойшыл. Физика, химия, медицина, математика ғылымдарында және философияда жеткен нәтижелерімен Еуропа мәдениетіне үлес қосқан, кітаптары XVIII ғасырдың соңына дейін Еуропа университеттерінде оқылған дарын иесі. Фараби Түркістанда, Фараб (Отырар) қаласында 870 жылы дүниеге келді. Әкесі – қорған басшысы Махмұт Тұрпан. | Оқу |
 | Fakhry, Majid. Al-Farabi, founder of Islamic Neoplatonism : his life, works and influence / M. Fakhry; gift E. B. Zhatkanbaeva. — Oxford : Oneworld, 2002. — 168, [1] p. (ағылшын тілінде) Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) – қыпшақ даласынан шыққан ұлы энциклопедист ғалым, астролог, музыка теоретигі. Оның заманы “Жібек жолы” бойындағы қалалардың, оның ішінде Отырардың экономикасы мен мәдениетінің дамыған кезіне дәл келеді. Орта Азия, Парсы, Иран, араб елдері қалаларына жиһанкездік сапарлар жасап, тез есейген ол көптеген ғұламалармен, ойшыл-ақындармен, қайраткерлермен танысып сұхбаттасады. Тарихи деректер бойынша 70-ке жуық тіл білген. Философия, логика, этика, метафизика, тіл білімі, жаратылыстану, география, математика, медицина, музыка салаларынан 164 трактат жазып қалдырды. Шығармаларында көне грек оқымыстыларының, әсіресе, Аристотельдің еңбектеріне талдау жасады (Аристотельдің “Метафизика”, “Категория”, “Бірінші және екінші аналитика” сияқты басты еңбектеріне түсіндірмелер жазған). | Оқу |
 | Alfarabi [Electronic resource]: philosophy of Plato and Aristotle / translated, with an introduction M. Mahdi. — Revised ed. — New York : Cornell University Press, 2001. — 158, [1] p. (ағылшын тілінде) Әл-Фараби рухани бастауларды жан-дүние үндестігінен, әдеміліктен, қанағаттанудан, бақыттан іздестірді. Қазір бізге «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарасы», «Мемлекет қайраткерлерінің қанатты сөздері» және т.б. 150-ге жуық еңбектері белгілі. «Ғылымдардың шығуы» деп аталатын трактатында математиканың шығу тегі мен себептерін ашуға тырысады. Астрономияға байланысты еңбектеріне «Алжебрге түсініктеме», «Геометриялық фигуралардың егжей-тегжейі жөнінде табиғи сырлары мен рухани әдіс-айлалар кітабын» жатқызуға болады. Арифметика саласында «Теориялық арифметикаға қысқаша кіріспе», физика саласында «Вакуум туралы», медицина саласында «Адам ағзалары жөніндегі Аристотельмен алшақтығы жөнінде Галенге қарсы жазылған трактат», музыкаға байланысты «Музыканың үлкен кітабы» еңбектері әлемді мойындатқан дүниелер. | Оқу |
 | Abu Nasr al-Farabi. The Book of Mind : monograph / Abu Nasr al-Farabi ; project idea R. Seisenbayev ; editorial board Zh. Altayev [et al.] ; gift Zh. Altayev ; The World Literature Institute under Al-Farabi Kazakh National University, Abai Club International, KazNU al-Farabi Centre. — Almaty : Abai Club International, 2014. — 109, [3] p. (ағылшын тілінде) Әл-Фараби – көрнекті ойшыл, өзінің замандастарының арасындағы ең ірі ғалым, философ және шығыс аристотелизмінің ең ірі өкілі. Өзінің білімділігі мен сауаттылығының арқасында «Екінші Ұстаз» атауына ие болды. Әл-Фарабидің шығармашылық мұрасы орасан зор (150-ге жуық философиялық және ғылыми трактаттар), ал оның айналысқан ғылыми салалары – философия мен логика, саясат пен этика, музыка мен астрономия. Ғылыми еңбектерінің ең әйгілісі «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары жайлы трактат» деп аталады. Оның атақты “Музыка туралы үлкен трактат” деген шығармасы әлемнің көптеген тілдеріне аударылған. | Оқу |
 | Fârâbî. Ilimlerin Sayimi : Ihsâu’l-Ulûm / Fârâbî; arapça’dan çeviri, önsöz A. Arslan. — Ankara: DIVAN KITAP, 2011. — 112 s. (түрік тілінде) Әл-Фараби философия саласы бойынша грек ойшылы Аристотельдің «Категориялар», «Метафизика», «Герменевтика», «Риторика», «Поэтика», бірінші және екінші «Аналитика», «Топикасы» және т.б көптеген еңбектеріне түсініктемелер жазды. Әбу Насырдың Платон және Аристотель философиясындағы идеяларға арналған кітабы оның философия саласындағы аса көрнекті ғалым екенін әрі философия пәнін терең меңгергенін дәлелдейді. Фараби Аристотельдің әлеуметтік-қоғамдық идеяларын дамыта отырып, өз тарапынан да “Кемеңгерлік меруерті”, “Ізгі қала тұрғындарының көзқарасы”, “Мәселелердің түп мазмұны”, “Ғалымдардың шығуы”, “Бақытқа жету”, “Азаматтық саясат”, “Мемлекеттік қайраткерлердің нақыл сөздері” сияқты көптеген сындарлы философиялық еңбектер жазған. Фараби бұл еңбектерде дүние, қоғам, мемлекет, адамдардың қатынастары туралы заманнан озық тұрған пікірлер, пайымдаулар айтады. | Оқу |
 | Farabı’den Seçme Metınler : koleksiyon / [Türk Dünyasi Kültür Başkenti Ajansi Yayinlari]; ed. E. Okumuş. — Eskışehır : Ülkü Ofset, 2014. — 144 s. (түрік тілінде) Әл-Фараби білімге деген құштарлығының арқасында Аристотельден кейінгі «екінші ұстаз» атанды. Ол 150-ге жуық философиялық және ғылыми трактаттар жазып қалдырды. Ғалым философия мен логика, саясат пен этика, музыка мен астрономияны зерттеді. Ғұлама ойшыл ғылымды 2 топқа бөлген: Бірінші: теориялық ғылымдар. Бұл топқа жаратылыстану ғылымдары мен метафизиканы енгізген. Екінші: практикалық ғылымдар. Бұл топқа этика, фиқһ, кәләм (исламдағы өзекті тақырыптарды қамтыған ғылым саласы) ғылымдарын жатқызған. | Оқу |
 | Al-Farabi, Abu Nasr. The Book of Mind : collection / A. N. Al-Farabi; [Abai International Club et al.]. — Almaty : Abai International Club, 2019. — 238 p. (ағылшын тілінде) Әбу Насыр әл-Фараби адам міндетті түрде адал ниетті болу керек деп есептейді. Өйткені жақсы істер істеп, мұның төлеуін күтсе, адам бұл істерін жамандыққа айналдырады. Фараби адамдардың өз көздеген мақсатына жетуі оның өзіне ғана байланысты екенін айтады. Адам рухани жағынан үнемі өзін-өзі жетілдіріп отыруға тиіс, адам тек ақиқатты, айналадағы дүниені танып-білу арқылы жетіледі деп түйін жасайды. | Оқу |
 | Karliğa, Bekir. Al-Farabi [Text]: a Сivilization Philosopher / B. Karliğa; gift Zh. Altayev; The National Coordination Committee (Turkey) for the Alliance of Civilizations. — Ankara : Uyum Ajans, 2016. — 99 p. (түрік тілінде) Қазақ даласындағы орта ғасырлардағы саяси ой тарихын қайта өрлеу дәуірінің бір кезеңі деп бағалауға болады. Осы уақыт аралығында аты әлемге әйгілі орта ғасырлық түркі заманының ойшылдары бірінен кейін бірі өмірге келіп, жемісті шығармашылықпен айналысты. Олардың қатарына шығыстың ұлы ғұламасы әл-Фарабиді, Жүсіп Баласағұнды, Махмұд Қашқариді, Ахмет Игінүкиді және т.б. жатқызамыз. Бұл ойшылдардың шығармалары өз заманындағы философиялық, әлеуметтік, психологиялық, тарихи оқиғалар желісін суреттеумен қатар, мемлекеттану мәселелерін де қамтыды.. | Оқу |
 | Karliğa, Bekir. Bır medenıyet düşünürü Farabi : monografi / B. Karliğa; hediye Zh. Altayev; Ulusal Koordinasyon Komitesi (Türkiye), Medeniyetler İttifakı. — Ankara : Uyum Ajans, 2016. — 107 s. (түрік тілінде) Әбу Насыр Мұхаммед ибн Мухаммед Фараби ерте орта ғасырдағы ұлы ғұламалардың бірі болып табылады. Ол көпжақты оқымысты-энциклопедист және шығыс рационализмін қалыптастырғандардың бірі болды. Осы себепті оған “Аристотелден кейінгі екінші ұстаз” деген құрметті атақ берілген. Әл-Фарабидің бір кездері Орта Азияның ертедегі мәдени орталығы болған қала Отырарда туылғаны тарихтан белгілі. Әл-Фараби осы Отырарда, өзінің ана тілі қыпшақ тілінде бастауыш білім алады. Фарабидің еңбегі мен әрекет дәуірі араб мәдениетінің даму дәуірімен тұстас келді. | Оқу |
 | Medeniyet düşünürü Farabi, adimadimuluslararasi sempozyum (2014; Eskişehir). Medeniyet düşünürü Farabi, uluslararasi sempozyum,13-15 kasim 2014 yıl = The Philosopher of Civilisation Al-Farabi: bildiriler / Türk Dünyasi Kültür Başkenti [ve diğer organizasyonlar]; ed.: E. Okumuş, I. Burak. — Eskişehır : Altan Özyurt Matbaacilik, 2015. — 429 s. (түрік тілінде) Әл-Фарабиді Аристотельдің ойлары қызықтырды және олардың әсерінен ол өз өмір жолын өзгертті. 40 жасында (910–912) әл-Фараби Бағдатқа – ортағасырлық араб әлемінің ғылымы мен өнерінің орталығына барды. Мұнда ақындар, философтар мен шешендер жиналды. Бір таң қаларлығы, ғалым түркі тобының көптеген тілдерін жақсы білген, бірақ араб тілін білмеген. Бағдатта ол орта ғасырлардағы даналар сөйлейтін екі тілді – ежелгі грек және араб тілдерін игереді. Жалпы алғанда, философ 70 тіл білген. Ежелгі грек ғалымдары Аристотель, Евклид, Платон, Гален шығармалары арқылы әл-Фараби логика заңдылықтары туралы білім алды. Әл-Фарабидің еңбектері (150-ден астам ғылыми еңбектер – трактаттар) ортағасырлық философия мен Ренессанс философиясының негізін құрады. Ол араб әлемінің ғылымын еуропаландыруға, ғылыми білімді жүйелеуге еңбек сіңірді. | Оқу |
 | Uluslararası Farabı Sempozyumu Bildirileri (2004; Ankara). Uluslararası Farabı Sempozyumu Bildirileri, 7-8 ekim 2004 yil [Metin]: koleksiyon / ed. F. Terkan. — Ankara : Elis Yayınlsrı, 2005. — 366 s. (түрік тілінде) Әл-Фараби – ортағасырлық ғылымдардың қай саласында да үздік білімнің иесі, энциклопедист ғалым ретінде даңқы шыққан ғұлама-ойшыл. Философия мен логика, математика мен физика, музыка мен поэзия, грамматика мен азаматтық саясат… Көне гректің бай мұрасын жан-жақты игерген ол аристотелизм мен ислам идеяларына өте терең талдаулар жасады. Әл-Фараби шығармаларының тізімін Байхаки, ибн Усайбиа, Омар Фаррух, М. Хортен, Ф. Дитериц, М. Штейншнейдер еңбектерінен кездестіреміз. Фараби мұрасын зерттеуші көрнекті өзбек философ-ғалымы М. М. Хайруллаевтың айтуынша, Фараби шығармаларының толық тізімін, яғни 160-тай еңбектің атауын түрік ғалымы А. Атештің еңбектерінен табасыз. Әл-Фараби трактаттарының қолжазбалары Каир, Дамаск, Бейрут, Ыстамбұл, Лейден, Париж, Мадрид, Лондон, Тегеран, Нью-Йорк қалаларының кітапханаларында сақталған. | Оқу |
 | Жарықбаев, Қ. Б. Әл-Фараби : библиографиялық көрсеткіш: 1978 – 1993 / Әл-Фараби атын. ҚазМҰУ; құраст. Қ. Б. Жарықбаев; ғылыми кеңес А. Х. Қасымжанов. — Алматы : ҚазҰУ, 1995. 2-кітап. — 45 б. «Әбу Насыр әл-Фараби» атты қомақты библиографиялық көрсеткіш тұңғыш рет оның кір жуып кіндік кескен Отаны Қазақстанда 1977 жылы жарық көрді. Оған әл-Фараби жайлы 1895-1977 жылдар арасында түрлі тілдерде шыққан жалпы саны 1000-нан аса еңбек (монография, газет-журнал мақалалары, диссертация авторефераттары, симпозиум, конференция тезистері, т.б.) енген болатын. Мұны бұрынғы КСРО-да жарияланған бірде-бір қомақты көрсеткіш десек, артық айтқандық болмас. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) : библиогр. көрсеткіш / жалпы ред. басқ. Қ. Б. Жарықбаев ; құраст.: Қ. Б. Жарықбаев, Г. С. Коурдакова, Б. Д. Дүйсекова ; ред.: Г. М. Мұсағалиева, Ә. Ж. Скатова ; сый: Шығыстану фак., Г. М. Мұтанов. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2012. — 473, [1] б. Ұсынылып отырған библиографиялық көрсеткіште Шығыстың ұлы ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) туралы әдебиеттің библиографиясы қамтылып көрсетілген. Көрсеткіште әл-Фарабиге арналған еңбектердің библиографиялық тізімі, өмірі мен мұрасы туралы әдебиеттер, диссертацияларының авторефераттары бар. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Қайырымды қала. Музыка туралы кітап : әлеуметтік-этикалық трактаттар / Әбу Насыр әл-Фараби; [жоба авт. Р. Сейсенбаев]; Ұлы ақын-жазушылар мен ойшылдар аллеясы, «Аманат» журналының кітапханасы. – Алматы : RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2018. – 929, [6] б. Сөз – материя мен форма туралы, барлық денелер субстанциялығының осыларға негізделетіндігі, адам туралы, адам жанының қабілеттері туралы және оның пайда болуы жайлы. Қайырымды қалаға қарама-қарсы қалалардың қанша түрі бар. Музыка теориясы бойынша үлкен тарихнамалық материалдар қолданылған, музыкалық өнердің практикалық мағынасы мен адамның рухани әлемін қалыптастырудағы маңызы ашып керсетілген. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің қайырымды қаласы және болашақ ұрпақ тәрбиесі : студенттік топтарда тәрбие жұмысын ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқаулар / Әл-Фараби атын. ҚазҰУ; құраст.: Т. Л. Тәжібаева. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2016. – 46 б. Студенттік топтарда тәрбие жұмысын ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқаулар. Әл-Фараби тұлғасын ашуда мынадай үш негіздің сомдалған жиынтығын көреміз: біріншіден, Әл-Фараби ұлы ғалым, екіншіден, өнер әлемін, оның ішінде музыка дүниесін терең зерттеген адам, үшіншіден, ол – сөзсіз дін әлемінің басты тұғырнамаларын философиялық тұрғыдан негіздеген, осы бағытта көп еңбек еткен тұлға. Бұл қасиеттердің барлығы жиналып келгенде, студент жастар үшін үлкен тәрбиелік мәнге ие болатыны сөзсіз. | Оқу |
 | «Әл-Фараби – даналықтың Жібек Жолымен» : студ. мен жас ғалымдардың ғылыми форумы (2016; Алматы). ІІІ Халықаралық Фараби оқулары және «Жас тілшілер» атты IV Қожакеев оқулары аясында «Әл-Фараби – …» атты студенттер мен жас ғалымдардың ғылыми форумының материалдары. 14 сәуір, 2016 ж. = «Аль-Фараби – по Шелковому Пути мудрости»: [жинақ] / Әл-Фараби атын. ҚазҰУ, Журналистика фак. Баспасөз және электронды БАҚ каф.; [ғыл. ред. С. Медеубек, Г. С. Сұлтанбаева; жауапты ред. Н. П. Сапарходжаева]. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2016. — 223 б. Қожакеев – қазақ сатирасының тарихы мен ерекшеліктерін зерттеп, негізін қалаған ғалым. Ол – қазақ әдебиеті мен баспасөзінің тарихы, теориясы жөніндегі 200-ден астам мақала мен көркем-публицистикалық очерк, фельеотондардың авторы. | Оқу |
 | Философия ғылымдарының докторы, профессор Алтаев Жақыпбек Алтайұлының 70 жылдық мерейтойына арналған «Әл-Фараби қазақ және әлем философиясы, мәдениеті мен өркениетінде» : халықаралық ғыл.-тәж. конф. (2018; Алматы). ҚР Білім және ғылым м-гі, Әл-Фараби атын. ҚазҰУ ; [жауапты ред. Ә. Құранбек]. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2018. — 363 б. Еңбекте Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті философия және саясаттану факультеті, философия кафедрасы мен Әл-Фараби орталығы ұйымдастырған «Әл-Фараби қазақ және әлем философиясы, мәдениеті мен өркениетінде» атты философия ғылымдарының докторы, профессор Жақыпбек Алтаевтың 70 жасқа толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірбиелік конференция материалдары жинақталған. | Оқу |
 | VІ халықаралық Фараби оқулары, халықаралық ғыл.-тәж. конф. (6 ; 2019 ; Алматы). «Әл-Фарабидің рухани-мұрасы мен қазіргі заманғы шығыс» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары, 3 сәуір 2019 ж. : жинақ / әл-Фараби атын. ҚазҰУ, Р. Б. Сүлейменов атын. шығыстану ин-ты, Нұр-Мүбарак Египет ислам мәдениеті ун-ті ; [жауапты ред. Д. Т. Көптілеуова]. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2019. – 171 б. – Қаз., орыс және ағыл. тілдерінде. Бұл жинаққа «Әл-Фарабидің рухани мұрасы мен қазіргі заманғы шығыс» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары еніп отыр. Жинақтағы ғылыми зерттеулер ұлы ойшылдың өмірі мен жұмысының әртүрлі аспектілерін қамтиды. | Оқу |
 | «Әл-Фараби білім, тәрбие концепциялары – қазіргі жастардың рухани өмірінде» студенттердің респ.-ғылыми конф. (2015; Алматы). Қазақ тіл білімі кафедрасында құрылған «Лингвистикалық болжау орталығы» тіл үйірмесінің ұйымдастыруымен өтетін Қазақ хандығының 550 жылдығына орай «Әл-Фараби білім, тәрбие …» атты студенттердің республикалық-ғылыми конференциясының мақалалар жинағы : жинақ / Әл-Фараби атын. ҚазҰУ ; [ғыл. ред. Ө. Әбдиманұлы]. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2015. — 117, [1] б. Студенттер мен жас ғалымдардың Қазақ хандығының 550 жылдығына орай өткізілген «Әл-Фараби білім, тәрбие концепциялары – қазіргі жастардың рухани өмірінде» атты республикалық-ғылыми конференциясы материалдарының жинағы. | Оқу |
 | Әл-Фараби : Философия. Мәдениет. Дін = аль-Фараби: Философия. Культура. Религия : Әл-Фараби атын. ҚазҰУ-нің 75 жылдығына арн. халықаралық ғылыми-тәжірибелік конф. материалдары, Алматы 18-наурыз 2009 ж.ф / [ред. Б. Т. Жұмағұлов]. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2009. — 462, [1] б. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың 75 жылдығына арналған халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдарынан тұратын жинаққа қазақстандық және шетелдік ғалымдардың әл-Фарабидің философиялық мұрасы мәселесі және оның қазіргі әлемдік философиядағы орны, сондай-ақ қазіргі философияның, мәдениет пен діннің даму тенденцияларын зерттеу жөніндегі ғылыми мақалалары кіреді. | Оқу |
 | Фарабитану : оқу құралы / [Ж. Алтаев және т. б.; жалпы ред. басқ. Ж. А. Алтаев]; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ, Әл-Фараби орталығы. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2019. — 139, [1] б. Оқу құралында әлемдік өркениеттің ұлы ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық мұраларындағы терең өмірлік даналық, гуманизм және энциклопедиялық ғылыми ілімі қарастырылады. Ойшылдың өмір сүрген дәуірі, «Екінші ұстаз» дүниетанымын қалыптастырған тарихи жағдай туралы егжей-тегжейлі баяндалып, әл-Фараби философиялық мұрасының отандық философиялық және ғылыми ойға ғана емес, сонымен қатар мұсылмандық, еуропалық өркениеттерге қосқан үлесі туралы айтылады. | Оқу |
 | Қазақ халқының философиялық мұрасы : жиырма томдық. – Астана : Аударма, 2006. – (Мәдени мұра). – 16-т. : Фарабитану / ред. А. Құрманғалиқызы ; құраст. Ә. Н. Нысанбаев ; ауд. Т. Ғабитов. – 436 б. Кітап қазақстандық философиядағы жетекші бағыттардың бірі – фарабитануға арналған. Оған Әбу Насыр әл-Фарабидің энциклопедиялық мұрасының әр алуан қырлары ашылатын қазақстандық ғалымдардың жұмыстары енгізілген. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа. Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т. б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. 1-т.: Қайырымды қала. — 245, [1] б. Әл-Фарабидің бұл шығармасында мемлекеттің пайда болуы, ондағы теңсіздіктің өмірге келуі, идеал қала халқының моральдық бейнесі, қала әкімдеріне қажетті адамгершілік қасиеттер, әр адамның бақытқа жетуі үшін бүкіл қоғам болып тіршілік ету керектігі туралы айтылған. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т. б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. 2-т. : Философиялық трактаттар. — 223 б. Даналықтың ерекшелігі – әрбір ең түпкі нәрсенің шекті себептерінің оған мәлімділігі болса және адам өмірінің мақсаты бақыт болса, ал мақсат сол себептердің бірі болса, онда, даналық дегеніміз шын бақыт болып табылатын зат туралы білімнің бізге беретіні болып шығады. Даналық дегеніміз – шын бақыт туралы білім беретін нәрсе, ал пайымдағыштық – бақытқа жету үшін орындау керек болатын әрекеттер туралы білімнің беретін дүниесі. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т.б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019, 3-т.: Әлеуметтік-этикалық трактаттар. — 283, [3] б. Әл-Фарабидің әлеуметтік-этикалық көзқарастары туралы. Әл-Фараби өзінің «Азаматтарды бақытқа жетелеудің жолы» атты еңбегінде: «қала әкімі мен мұғалім бірдей дәрежеде тәрбиеші болып табылады. Мұғалім бала тәрбиелесе, әкім қала тұрғындарын тәрбиелейді» деп тұжырымдайды. Оның пікірінше: «оқып-білім алу арқылы дүниені танып білуге, оның әсемдігі мен толыққандылығын байқауға болады. Әрі оқып-білу үшін, әртүрлі кәсіпті меңгеру үшін, адамгершілік қасиетті қалыптастыру үшін, талмай еңбек етіп, ерік-жігерді дамыту қажет, әрі оған тәрбиелеу және өзін-өзі тәрбиелеу арқасында жетуге болады». | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т. б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. 4-т. : Музыка туралы үлкен кітап. — 213, [1] б. Бұл еңбекте музыкалық өнердің теориялық және практикалық мағынасын ашатын әл-Фараби шығармасының қазақ тіліне алғаш аударылған нұсқасы берілген. Онда музыка теориясы бойынша үлкен тарихнамалық материалдар қолданылған, музыкалық өнердің практикалық мағынасы мен адамның рухани әлемін қалыптастырудағы маңызы ашып көрсетілген. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т. б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019, 5-т.: Ғылым туралы кітап. — 287 б. Ұлы ойшылдың шығармалар жинағына енген бұл том әл-Фарабидің ғылымдағы, оның жаратылыстанудағы, яғни медицина, физика, химия және т.б. салалардағы, сондай-ақ «ғылым патшасы» аталған математикадағы ізденістерге арналады. Бұл томға ғалымның «Евклидтің бірінші және бесінші кітап кіріспесіндегі түсініксіз тұстарды түсіндіру», «Геометриялық денелердің табиғи құпиялары мен рухани шебер амалдар туралы кітап», «Адам денесінің мүшелері туралы Аристотельмен келіспеген Галенге айтылған уәждер» және белгілі трактаттары енген. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т. б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. 6-т. : Ой-сана туралы кітап. — 252, [2] б. Әл-Фарабидің жаратылыстану саласында сақталып қалған шығармалары – математика, физика, астрономия, оптика, метеорология салалары бойынша мол ғылыми-теориялық және тәжірибелік деректер жайлы баяндалған. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық жинақ / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (төраға), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақпаева және т. б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. 7-т.: Ұстаздың оралуы / Ә. Әлімжанов. — 278, [1] б. Аристотельден кейінгі «Екінші ұстаз» атанған ұлы оқымысты бабамыз әл-Фараби кесенесіне зиярат тағылымдары. Әл-Фараби – ортағасырлық ғылымдардың қай саласында да үздік білімнің иесі, энциклопедист ғалым ретінде даңқы шыққан ғұлама-ойшыл. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің тригонометриялық мұрасы : оқу-әдістемелік құрал / Е. Ы. Бидайбеков [және т. б.]; ҚР Білім және ғылым м-гі, Абай атын. ҚазҰПУ. — Алматы : Абай атын. ҚазҰПУ, 2016. — 164, [2] б. Бұдан 25-30 жыл бұрын шығыс ғылымы мен мәдениет тарихын зерттеушілер «Фараби математик болған ба?» деген сауалға екіұшты жауап беріліп келген еді. Ұлы ғұламаның ғылыми мұраларын зерттеудегі бұл олқылықтың орны қазір толды деп толық айта аламыз, өйткені Қазақстан фарабитанушыларының зерттеулері нәтижесінде тарихта тұңғыш рет Қазақ ССР Ғылым Академиясының баспасы 1972 жылы Фарабидің «Математикалық трактаттарын» басып шығарды. Бұған қоса ғұламаның математикалық еңбектерін талдауға, зерттеуге арналған осы оқу-әдістемелік құрал жарияланып отыр. | Оқу |
 | Әл-Фәрәбидің геометриялық мұрасы заманауи білім беруде : оқу-әдістемелік құрал / Е. Ы. Бидайбеков [және т. б.]; ҚР Білім және ғылым м-гі, Абай атын. ҚазҰПУ. — Алматы : Абай атын. ҚазҰПУ, 2015. — 246 б. Оқу-әдістемелік құралда әл-Фарабидің бірегей геометриялық мұрасын заманауи мектептегі білім беруге енгізу мәселелері, яғни әл-Фарабидің 10 кітапшадан тұратын геометриялық салу есептерінің білім берудегі ерекшеліктері, оқушылардың өзіндік және шығармашылық жұмыс істеуіне арналған материалдар және әл-Фарабидің өмірінен алынған мәліметтер қарастырылған. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің арифметикасы, алгебрасы мен музыка теориясы қазіргі білім беру жағдайында : оқу-әдістемелік құралы / Е. Ы. Бидайбеков [және т. б.]; ҚР Білім және ғылым м-гі, Абай атын. ҚазҰПУ. — Алматы : Ұлағат, 2017. — 113, [1] б. Бұл оқу-әдістемелік құралда әл-Фарабидің арифметикасы, алгебрасы мен музыка теориясы туралы баяндалып, оны қазіргі білім беру жағдайында оқытудың құралдары мен тиімді әдістері келтірілген. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Қайырымды қала : философиялық трактаттар : 4 кітаптағы шығ. жин. / Әбу Насыр әл-Фараби ; жоба идеясы: Р. Сейсенбаев ; жауап. ред. және құраст. К. Серікбаева ; сый Ж. Алтаевтан ; Әлем хал. ин-ты, ҚазҰУ жанындағы әл-Фараби орт. — Алматы : RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2014. Т. 1. — 500, [4] б. «Ұлы ұстаздың терең ойларына үңіле отырып, мен, алпыс сегіз жасар ақсақал, әл-Фарабидің баға жетпес мұрасын түсініп, ұрпақтан-ұрпаққа қасиетті жәдігер ретінде, қазақ ұлтының өлмес қазынасы ретінде жеткізе берсін деп дұға етемін». | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Әріптер кітабы : монография / Әбу Насыр әл-Фараби ; ауд., ескерт., кіріспе сөз К. Х. Таджикованікі ; сый А. А. Купчишинадан; Әл-Фараби ат. КазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2005. — 220, [2] б. Бұл монография – араб-мұсылман орта ғасырларының ең ірі ойшылдарының бірі Әбу Насыр әл-Фарабидің «Әріптер кітабы» трактатының аудармасы. Аудармамен қатар кітапта кіріспе мақала және аударма жайлы ескертулер бар. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Музыка жайлы кітап : философиялық трактаттар : 4 кітаптан тұратын шығармалар жинағы / Әбу Насыр әл-Фараби ; жоба идеясы Р. Сейсенбаевтікі ; жауапты ред. және құраст. К. Серікбаева ; сый Алтаева, Ж. А. ; Әлем халықтары әдеб. ин-ты және ҚазҰУ жанындағы Әл-Фараби орталығы. — Алматы : RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2014. Т. 2. — 507, [1] б. «Ұлы ұстаздың терең ойларына үңіле отырып, мен, алпыс сегіз жасар ақсақал, әл-Фарабидің баға жетпес мұрасын түсініп, қасиетті жәдігер ретінде, қазақ ұлтының өлмес қазынасы ретінде ұрпақтан-ұрпаққа жете берсін деп дұға етемін». | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Ақыл туралы кітап : монография / Әбу Насыр әл-Фараби ; жоба идеясы Р. Сейсенбаевтікі ; жауапты ред., құраст. К. Серікбаева ; сый Ж. А. Алтаевтан; Әлем халықтары әдеб. ин-ты, Халықаралық «Абай» клубы. — Алматы : RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2014. — 229, [7] б. «…ақыл-парасат – адамдардың бақытты болуы үшін Алланың сыйлаған сыйы. «Адам нақ осы ақыл арқылы адам болған…»; «Ақыл-парасат күші – адамның ойлауына, пайымдауына ғылым мен өнерді ұғынуына және жақсы қылық пен жаман қылықты айыруына көмектесетін күш». | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Әл-Фараби туралы кітап : монография / Әбу Насыр әл-Фараби ; жоба идеясы Р. Сейсенбаев ; жауапты ред., құраст. К. Серікбаева ; сый Ж. А. Алтаевтан; Әлем халықтары әдеб. ин-ты, Халықаралық «Абай» клубы. — Алматы : RS; Халықаралық «Абай» клубы, 2014. — 253, [7] б. Бүгінгі таңда адамзаттың алдында үш жаһандық міндет тұр: бұл – әлемді қорғау, руханиятты қорғау және табиғатты қорғау. Олардың барлығы біздің одан әрі өмір сүруіміздің басты шарттары. Олардың әрқайсысы біреуі екіншісіз толық емес. Алдағы уақытта Қазақстанның ғана емес, бүкіл әлемнің тіршілігі осы үш бастамаға байланысты. | Оқу |
 | Әл-Фараби және рухани мұра : монография / Әл-Фараби ат. ҚазҰУ; ред. алқа.: К. Нәрібаев, А. Дербісалиев, З. Мансұров ; ред.: С. Никанова, З. Башбаева. — Алматы : Қайнар; МП Саржайлау, 1994. — 239, [1] б. Монографияда алғаш рет әл-Фарабидің рухани-зияткерлік мұрасын жаңа әлемдік дәуірдің қалыптасып келе жатқан интегралдық дүниетанымы контекстінде зерттеуге әрекет жасалды. Авторлар өткеннің рухани мұрасының қазіргі заман мен жаңа дәуірдегі адамның қалыптасуы үшін тарихи маңыздылығын көрсетеді, әл-Фараби философиясының жаңа интегралдық дүниетаным мен қазақстандық қоғамның құндылық парадигмасының негіздерін қалыптастыру үшін адамгершілік-құндылық, философиялық-эстетикалық және эвристикалық әлеуетін қарастырады, сондай-ақ ойшыл тілінің философиясын қазіргі өзара түсіністік философиясының герменевтикалық ресурсы ретінде ашады. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Жаратылыстану-ғылыми трактаттары : монография / Әл-Фараби; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1987. — 495 б. Әбу Насыр әл-Фарабидің он жеті түпнұсқа шығармасы жарық көріп отыр. Олардың қатарында төмендегі трактаттар бар: «Философтардың сұрақтарына жауаптар», «Физиканың кейбір принциптері туралы», «Вакуум туралы», «Химия өнерінің қажеттілігі туралы», «Адам ағзасының мүшелері туралы», «Даналық негіздері», «Сұрақтардың болмысы», «Музыкалық үйлесімділік туралы», «Философияның дінге қатынасы». Олар әл-Фарабидің білімнің түрлі салаларына өзінің практикалық негіздері, теориялық алғышарттары мен тарихы бар, үнемі дамып келе жатқан көзқарасын көрсетеді. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Таңдамалы трактаттары : ғылыми басылым / Әл-Фараби; ҚР ҰҒА, Философия ин-ты. — Алматы : Ғылым, 1994. — 445, [3] б. Кітапқа ортағасырлық Шығыстың көрнекті ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің таңдамалы трактаттары енгізілген. Олардың қатарында: «Ғылымдардың жіктелуі туралы сөз»,»Философтың сұрақтарына жауаптар», «Әріптер кітабы»,»Философияны зерттеуден бұрын не болуы керек»,»Интеллект сөзінің мағынасы туралы», «Философияның дінге қатынасы» және әл-Фарабидің бұрынғы классикаға деген көзқарасын сипаттайтын қоғамды ақылға қонымды басқару шарттары туралы мәлімдемелері, этикалық, эстетикалық көзқарастары, көптеген басқа да мұралары бар. | Оқу |
 | Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби. Тарихи-философиялық трактаттары : монография / Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1985. — 622, [2] б. Кітапқа алғаш рет орыс тілінде жарық көрген әл-Фарабидің шығармалары енген. Олардың қатарында «Платон философиясы және оның бір бөлігі», «Платон «заңдарының» мәні», «Аристотель философиясы», » Аристотельдің «Метафизикадағы» мақсаттары туралы», «Ұлы Зенон Әлидің трактаты туралы», «Диалектика» трактаттары бар. | Оқу |
 | Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби. Птолемейдің «Алмагестіне» түсініктемелер : / Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби ; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1975. Ч. 1 / араб тілінен ауд. А. Көбесов және Дж. әл-Даббаха. — 523, [3] б. Ортағасырлық Таяу және Орта Шығыс елдерінде астрономияның және онымен тығыз байланысты тригонометрияның дамуында Птолемейдің «Алмагесті», яғни ежелгі гректердің астрономиялық білімінің өзіндік жиынтығы үлкен маңызға ие болды. Әл-Фараби Птоломейдің «Алмагест» еңбегінің алғашқы комментаторларының бірі болды. Ол осы тақырыпта екі трактат жазды: «Алмагестке түсініктемелер» және «Қолданбалар кітабы». Әл-Фараби Птоломейдің ойларын өте дәл жеткізеді және оның мәтінін кең көлемде түсіндіреді. | Оқу |
 | Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби. Логикалық трактаттар : монография / Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби ; ред. алқа А. М. Кунаев; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1975. — 670, [2] б. Бұл басылымға әл-Фарабидің келесі еңбектері кіреді: «Логика бойынша кіріспе бөлімдер» (аударған Б. Я. Ошерович және Е. Д. Харенко), «Эйсагоге» немесе «Кіріспе» кітабы және «Катагурия» немесе «Категориялар» кітабы (аударған А. В. Сағадеев), «Силлогизм» (аударған Б. Я. Ошерович және Е. Д. Харенко),»Поэзия өнерінің канондары туралы» (аударған Б. Я. Ошерович және Е. Д. Харенко),»Поэзия өнері туралы», «Софистика», «Риторика» (аударған Н. Н. Караев). Кітаптың қосымшасына әл-Фарабидің философиялық сөздігі және «Философиялық араб тілді терминологияны құру тәжірибесі мен дәстүрлері» мақаласы енді. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Математикалық трактаттар : монография / Әл-Фараби ; сый Г. Т. Сраиловадан. — Алма-Ата : Наука, 1972. — 321, [3] б. Кітапқа әл-Фарабидің шығармашылығын ашатын, оқырманға ол туралы өз дәуірінің ірі математигі ретінде толық түсінік беретін математикалық мазмұндағы барлық еңбектері кіреді. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Ғылыми шығармашылық : мақалалар жинағы / Әл-Фараби ; жауапты ред. Б. Г. Гафуров; КСРО ҒА, Шығыстану ин-ты. — М. : Наука, 1975. — 180, [4] б. Орта Азияның көрнекті ойшылы Әбу Насыр әл-Фарабидің 1100 жылдығына арналған жинақ оның көпжақты ғылыми қызметімен және оның идеяларының ғылымның кейінгі дамуына әсерімен таныстырады. Жинаққа «КСРО-дағы Әл-Фараби» библиографиясы қоса енді. | Оқу |
 | Әбу Насыр Мұхаммад аль-Фараби. Ақыл мен ғылым туралы : монография / Әбу Насыр Мұхаммад әл-Фараби; жауапты ред. А. М. Кунаев; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1975. — 112, [2] б. Әл-Фарабидің «Ақыл мен ғылым туралы» кітапшасына кіріспе және төрт трактат кіреді, олар : «Сөздің мағынасы туралы ақыл», «Химия өнерінің қажеттілігі туралы», «Галеннің Аристотелімен адам ағзасының мүшелеріне қатысты келіспеушіліктеріне қарсылығы туралы», «Ғылымдардың жіктелуінен» үзінділер. | Оқу |
 | Әл-Фараби : дақылдарды синтездеу мәселесі / Әл-Фараби ат. ҚазМУ, «Әл-Фараби» орталығы; жауапты ред. К. М. Атымтаева. — Алматы : Тауар, 1998. — 75, [1] б. Мақалалар жинағы болып табылатын бұл кітапша ортағасырлық Шығыстың ұлы ойшылы әл-Фарабидің шығармашылығына арналған. Бүгінгі күннің зерттеулері әл-Фараби шығармашылығының жекелеген аспектілерін кешенді тәсілмен қарастырады. Гетерогенді болып көрінетін мақалалардың арасында бірыңғай логика бар. Сонымен қатар олар Фараби мұрасын зерттеуге бағытталған, тұтастай алғанда, мәдениеттер синтезі аясында әл-Фараби шығармашылық мұрасының орны мен рөлі туралы мүмкіндігінше көп ақпарат көздерін тарту мақсатымен біріктірілген. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Әлеуметтік-этикалық трактаттар : монография / Әл-Фараби; сый Н. Х. Сүйіншалиевадан; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука, 1973. — 398, [2] б. Кітап 1970 жылы жарық көрген әл-Фарабидің «Философиялық трактаттарының» жалғасы болып табылады. Онда мұсылман шығысындағы осы керемет ойшыл, ең ірі араб тілді ғалымдардың бірінің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-этикалық көзқарастары бейнеленген. Көптеген шығыс ортағасырлық философтардан айырмашылығы, ол саясатты философиялық тұрғыдан зерттеді. Мемлекеттік жүйе туралы пайымдау, басқару нысандарын сипаттау, этикалық және саяси нормаларды белгілеу, билеуші мен бағыныштыны тағайындау, қатігез қоғамды сынау – бұл өз трактаттарында әл-Фарабидің көтерген мәселелері. Ол адамдардың бақытқа жетуіне мүмкіндік беретін басқарудың тамаша үлгісін жасауға тырысты. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Музыка мен поэзия туралы трактаттар : монография / Әл-Фараби; сый Г. Т. Сраиловадан; ҚР ҒА, Философия ин-ты. — Алма-Ата : Ғылым, 1992. — 451, [2] б. «Музыка туралы үлкен кітап» шығармасынан және музыкалық өнердің теориялық мәселелерін, музыка теориясының негізгі принциптерін, музыкалық үйлесімділікті зерттейтін, музыкалық аспаптардың классификациясын беретін әл-Фарабидің бірқатар трактаттарынан аудармалар берілген. Кітап тарих және философия теориясы, эстетика, музыка және поэзия мамандарына арналған. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Философиялық трактаттар : монография / Әл-Фараби; ред. алқа (жауапты ред.) Ш. Е. Есенов; сый Г. Т. Сраиловадан; ҚазССР ҒА, Философии және құқық ин-ты. — Алма-Ата: Наука, 1972. — 429, [1] б. Кітап 1970 жылы жарық көрген әл-Фарабидің «Философиялық трактаттарының» жалғасы болып табылады. Онда мұсылмандық шығыстағы керемет ойшыл, ең ірі араб тілді ғалымдардың бірі – әл-Фарабидің қоғамдық-саяси және әлеуметтік-этикалық көзқарастары бейнеленген. Оның көптеген шығыс ортағасырлық философтардан айырмашылығы – саясатты философиялық тұрғыдан зерттеді. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Әріптер кітабы : монография / Әбу Насыр әл-Фараби; ауд., ескертпелер, кіріспе мақала К. Х. Таджикова; сый Шығыстану фак.; Әл-Фараби ат. Қаз ҰУ. — Алматы: Қазақ ун-ті, 2013. — 220, [2] б. Бұл монография – араб-мұсылман орта ғасырларындағы ең ірі ойшылдардың бірі Әбу Насыр әл-Фарабидің трактатының аудармасы. Аудармамен қатар кітапта кіріспе мақала және аударма мәтініне ескертпелер бар. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Музыка туралы үлкен трактат : 2 томдық / Әбу Насыр әл-Фараби. — 2009. 2 Б. : ортағасырлық трактат. «Музыканың үлкен кітабы» трактаты бұл теорияны біртұтас тұжырымдама ретінде ұсынып қана қоймай, әл-Фарабидің философиясы мен ғылыми шығармашылығымен байланысын анықтауға бағытталған. Зерттеудің маңызды ерекшелігі – автордың әл-Фарабидің музыкалық-теориялық ілімінің бастауларын іздеуге және осы ілімде тікелей көрініс тапқан ортағасырлық араб мәдениетінің рухани-интеллектуалды тенденциялары мен мәселелерін сипаттауға деген ұмтылысы. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Философиялық трактаттар : монография / Әбу Насыр әл-Фараби; ҚазССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Алма-Ата : Наука КазССР, 1970. — 429, [1] б. Оқырмандар назарына “Ақыл (деген сөздің) мағынасы жайындағы пайымдама” және “Екі философтың — қасиетті Платон мен Аристотельдің көзқарастарының ортақтығы туралы” трактаттарының аудармалары, «Философияны зерттеуден бұрын не болуы керек»: «Ғылымдардың жіктелуі туралы сөз»; «Ізгілікті қала тұрғындарының көзқарастары» трактаттарының аудармалары ұсынылады. | Оқу |
 | Әл-Фараби шығыс философиясының дамуы : монография / [А. Н. Нысанбаев және т.б.]. — Астана : Елорда, 2005. — 316, [3] б. Монографиялар әл-Фараби философиясының негізгі мәселелерін және олардың шығыс перипатетизм философиясындағы одан әрі дамуын ашады. Тарихи-философиялық, аксиологиялық және компаративистік тәсілдер негізінде авторлар ортағасырлық ойшыл идеяларының қазіргі заманмен рухани байланысын көрсетеді, Қазақстандағы фарабиологияның даму нәтижелерін талдауды және жалпылауды жүзеге асырады. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа: К. Көшербаев (алғы сөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. – Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. – Т. 1: Қайырымды қала. – 237, [1] б. Жинақтың бірінші кітабында «Ізгі қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактат» бар. Бұл бірқатар қоғамдық, әлеуметтік, этикалық мәселелерді талдауға арналған. Әл-Фараби мемлекет құру тақырыбын ашады, адам жанының қабілеттері, армандардың себептері, әділеттілік, кішіпейілділік, надан қалалар туралы ой толғайды. Бірінші томда әл-Фарабидің ғалым-философтардың дүниетанымына ықпалы ашылады. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқа.: Қ. Көшербаев (алғы сөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. —Т. 6: Әріптер кітабы. — 311 б. Алтыншы кітап – «Әріптер кітабы». Бұл еңбек әл-Фараби шығармаларының арасында ерекше орын алады. Ғалым, аудармашы Клара Тәжікова жазғандай, ол әл-Фараби метафизикасы туралы жан-жақты кітап. 1969 жылы Бейрутта жарияланған кең көлемді және мазмұны бойынша әмбебап трактаттың үш үлкен бөлімі бар. Әр бөлім өзіндік зерттеу пәніне ие, бұл – метафизика және оның категориялары, тілдің философиялық мәселелері және силлогистикалық өнерде сауал бөлшектерін қолдануға қатысты сұрақтар. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқ.: К. Көшербаев (алғысөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. — 5000 (таралым). — ISBN 978-601-7983-14-7. Т. 3: Әлеуметтік-этикалық трактаттары. — 307, [3] б. Үшінші том – «Әлеуметтік-этикалық трактаттары». Бұл кітапқа ойшылдың келесі еңбектері кірді: «Бақыт жолын сілтеу»,»Азаматтық саясат»,»Мемлекеттік қайраткерлердің нақыл сөздері»,»Бақытқа жету жайында». | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқ.: К. Көшербаев (алғысөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, Т. 4: Музыка туралы үлкен кітап. — 319 б. Төртінші том «Музыка туралы үлкен кітап» – ғалымның бұл еңбегі туралы академик, философ М. Бурабаев: «бұл орасан зор еңбек пен таланттың нәтижесі, әл-Фарабидің бүкіл өмірінің жемісі» дейді. «Бұл – таным теориясы, логика, эстетика, поэзия, педагогика, анатомия, математика, физика, акустика, инструменталистика және т. б. мәселелерді қамтитын синтетикалық және энциклопедиялық шығарма». | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқ.: К. Көшербаев (алғысөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. — 5000 (таралым). — ISBN 978-601-7983-16-1. Т. 5: Жаратылыстану-ғылыми трактаттары. — 357, [1] б. Әбу Насыр әл-Фарабидің ғылыми мұрасы (шамамен 870-950) өте үлкен және алуан түрлі. Ол 160-тан астам трактат жазды, онда ол сол кездегі барлық белгілі білім салаларын дамытты. Өз дәуірінің материалдық және рухани мәдениетінің жетістіктерін қорытындылай келе ол прогрессивті философиялық жүйені құрды және осылайша әлеуметтік-ғылыми ойдың қазынасына құнды үлес қосты. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқ.: К. Көшербаев (алғысөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. — Алматы : Халықаралық «Абай» клубы, 2019. Т. 2: Философиялық трактаттары. — 206, [1] б. «Философиялық трактаттардың» екінші кітабында әл-Фарабидің философиялық көзқарастары мен редакциялық алқа кіріспесі (Б. М. Кедров, Ш. Е. Есенов, А. Х. Қасымжанов) ұсынылады. Бұл жұмыста екінші ұстаздың интеллект сөзінің мағыналары, Платон мен Аристотельдің көзқарастарының ортақтығы жайлы, ғылымдардың жіктелуі, жаратылыстану және құдайлық ғылымдар, азаматтық ғылым, құқықтану және теология туралы пайымдаулары бар. | Оқу |
 | Көшербаев, Қырымбек. Әбу Насыр әл-Фараби : 7 томдық / [Халықаралық «Абай» клубы және т.б.; ред. алқ.: К. Көшербаев (алғысөз), Р. Сейсенбаев (жауапты хатшы), А. Сырғақбаева және т.б.]. — Алматы: Халықаралық «Абай» клубы, 2019. Т. 7: Ақыл-ой туралы кітап. — 206 б. Аты әлемге белгілі әл-Фарабидің еңбектерінен нәр алмаған, сусындамаған ғалым жоқ деп айтуға болады. Орта ғасыр кезеңінде әсіресе әл-Фараби өзінің философиялық жүйелі еңбектерімен ғылым тарихында, логика, музыка теориясы, астрология, теоретикалық медицина, математика, мемлекет іліміне қатысты өзінің жарқын ойларын таныта отырып, әлемдік ғылымға өзіндік ізін қалдырды. Оның ойлары ибн Сина және ибн Рушд сияқты кейінгі философтармен жалғастырылып, Спиноза философиясына және ол арқылы француз философиясына айтарлықтай өз ықпалын тигізді. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фарабидің философиясы : монография / ҚР ҒА Ғылым мин., Философия ин-ты; жауапты ред. М. С. Бурабаев. — Алматы : Ақыл кітабы, 1998. — 207, [1] б. Монография – орта ғасырлардағы көрнекті ойшыл әл-Фарабидің мұрасын зерттеуге арналған шығармалар циклінің жалғасы. Ол әл-Фарабидің шығармашылық мұрасының іргелі мәселелерін жалпылама зерттеу сипатына ие. | Оқу |
 | Хайруллаев, Музаффар Мухитдинович. Әбу Насыр әл-Фараби : 873-950 / М. М. Хайруллаев; КСРО ҒА. — М. : Наука, 1982. — 301, [2] б. Кітап әл-Фарабидің өмірбаянын қайта құрастырады, оның ғылыми, сонымен қатар философиялық принциптерін егжей-тегжейлі сипаттайды. Әл-Фарабидің ғылым тарихшысы, ежелгі және ортағасырлық шығыс ғылымдарының бірінші классификациясын жасаушы ретіндегі шығармашылық қызметі, оның медицина, астрономия, математика және т. б. салаларға қосқан үлесі талданады. | Оқу |
 | Хайруллаев, М. М. Фарабидің дүниетанымы және оның философия тарихындағы маңызы : монография / М. М. Хайруллаев; сый П. М. Уразаевадан; Өзбек ССР ҒА, Философия және құқық ин-ты. — Ташкент : Фан, 1967. — 354, [2] б. Жұмыс Орта Азия және бүкіл Таяу және Орта Шығыс халықтарының әлеуметтік-философиялық ғылым тұрғысынан дамуының аз зерттелген кезеңдерінің біріне – ерте орта ғасырлар кезеңіне (IX–X ғасырлар), оның көрнекті өкілі, Орта Азия философы Әбу Насыр Фарабиге арналған. | Оқу |
 | Хайруллаев, Музаффар Мухитдинович. Фараби және оның философиялық көзқарастары : монография / М. М. Хайруллаев; сый Н. Х. Сүйіншалиевадан. — М. : Знание, 1975. — 30, [2] б. Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық көзқарасын тарихи жағдайда, яғни оның өз дәуірімен байланысты қарағанда ғана терең түсінуге болады. Орта ғасырларда философиялық ойдың дамуы діни ілім негіздеріне сүйенді. Демек, Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық ілімін де өз кезеңінің діни түсініктері тұрғысынан қарастырған лазым. | Оқу |
 | Қабылова, Айна Сағатбекқызы. Әбу Насыр әл-Фараби және араб-мұсылман философиясы : оқу құралы / А. С. Қабылова; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2004. — 51, [1] б. Аталмыш оқу құралында ғұлама оқымысты, энциклопедист-ғалым әл-Фарабидің философиялық және ғылыми мұраларына, оның араб-мұсылман философиясындағы рөліне ерекше мән беріледі. Бірінші тарауда ислам өркениетінің қалыптасуы мен даму проблемалары қарастырылса, екінші тарауда ойшылдың философиялық шығармашылығы және классикалық дәуірдегі эстетикалық танымның дамуына қосқан үлесі зерттеледі. | Оқу |
 | Қазақ философиясы тарихы : ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейін / ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану ин-ты. — Алматы : ҚР БҒМ ҒК Философия, саясаттану және дінтану ин-ты, 2014. 1-т.: Қазақ философиясының қалыптасуы. — 391, [9] б. Ұжымдық монографияда қазақ халқы философиясының қалыптасуы мен дамуының мифологиялық, тарихи, мәдени негіздері заманауи құндылықтар тұрғысынан сараптаудан өткізіледі. Авторлар қазақ халқының ежелгі түркілік дәуірдегі дуниетанымдық айшықтар мен құндылықтық бағдарларды өзіндік рухани жүйе ретінде қарастырады. Осы тарихи құбылыстың қазіргі тарихи кезеңмен рухани сабақтастығы мен кейбір қайшылықты тұстары жан-жақты зерделенеді. | Оқу |
 | Қазақ халқының философиялық мұрасы : 20 томдық / [құраст. Ә. Нысанбаев, Ғ. Құрманғалиева]. — Астана : Аударма, 2005. 3-том: Әл-Фараби философиясы. — 494, [2] б. — (Мәдени мұра). Кітапта Әбу-Насыр әл-Фарабидің Платон мен Аристотельдің философиялық көзқарастарын, ғылымдардың жіктелуі мен логикалық мәселелерді талдаған негізгі еңбектері ұсынылған. Басылым ғалымдар мен оқытушыларға, студенттерге және көне мәдени мұраларға қызығушы қауымға арналады. | Оқу |
 | Қарлыға, Бекір. Әл-Фараби – өркениет философы : жинақ / Б. Қарлыға; Әл-Фараби атын. ҚазҰУ. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2016. — 96, [1] б. Ислам өркениетінің алтын дәуірінің бастауында тұрған түріктің ұлы ойшыл-философы геологиядан метафизикаға, онтологиядан логикаға, этикадан саясат философиясына, физикадан астрономияға, психологиядан музыка теориясына дейінгі салаларда еңбектер жазып, өзінің терең философиялық білімімен Антика ой-дүниесінің орта ғасырларға және бүгінгі заманға дейін жетуіне дәнекер болды. | Оқу |
 | Құл-Мұхаммед, Мұхтар. Әл-Фараби : тарих, тұлға, уақыт / М. Құл-Мұхаммед; ҚР Білім және ғылым м-гі. – Алматы : Аруна, 2006. – 96 б. «Аруна» баспасы «Шығыстың ұлылары» атты топтаманың жалғасын ұсынады. Балалар мен ересектерге арналып қазақ және орыс тілдерінде жазылған бұл көркемсуретті туындыда әлемге әйгілі ғұлама ғалым, философ әрі ақын Шығыс халықтары Екінші Ұстаз атандырған Әбу-Насыр Мухаммед әл-Фарабидің өмірі мен қызметі жүйелі әрі әсерлі баяндалады. | Оқу |
 | Әбдіраманов, Шәмшиден. Әл-Фараби көпірі : повесть, әңгімелер / Ш. Әбдіраманов. — Алматы : Жалын, 1988. — 220, [4] б. Кітап ұлы ғұлама әл-Фарабидің бейнесін көркемдік тұрғыдан ашады. Әл-Фараби феномені – теңдесі жоқ құбылыс. Оның баға жетпес ғылыми мұрасының жалпыадамзаттық маңызы зор. Ұлы ойшыл – орта ғасырларда ірі сауда орталығы, ғылым-білім және мәдениет ошағы болған Отырардың тумасы. Ол – әлемдік деңгейдегі тұғырлы тұлға, біздің мақтанышымыз. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби мұрасы және қазіргі заман = Abu Nasr al-Farabi’ s legacy and modernity : халықаралық ғылыми-теориялық конф. материалдары, 12-13 желтоқсан 2013 ж. / ҚР Білім және ғылым м-гі, Әл-Фараби атын. ҚазҰУ; жауапты ред.: Д. Т. Көптілеуова; сый Әдістемелік бөлімнен. — Алматы : Қазақ ун-ті, 2013. — 351, [3] б. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің жылдық мерейтойына арналған «Әбу Насыр әл-Фараби және қазіргі заман» халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдарының жинағына Екінші ұстаз атағына ие болған ғұлама тұлғасына қатысты деректерді зерттеу, оның мұраларын зерделеу, бұл еңбектердің адамзат өркениеті тұрғысындағы құндылығын белгілеу, қазіргі замандағы ғылымның дамуына тигізген әсерін тану, таныту мақсатында жазылған шетелдік және отандық ғалымдардың, докторанттардың, магистранттардың зерттеу еңбектері енді. | Оқу |
 | Әл-Фарабидің стилі мен лексикасы : оқу құралы / ауд. Ә. Ш. Әлімжанова. — Б.м. : Б.и., Б.г.. — — Б.ц. Әбу Насыр әл-Фарабидің философиялық көзқарастарында басты үш бағыт анық аңғарылады: ол дүниенің мәңгілігін мойындады, танымның болмысқа тәуелділігін растады, ақыл-парасат туралы ілімді саралады. Мәңгілік пен тәуелділік бастауларын құдіретті Алладан, аспан әлеміндегі құбылыстардың мәнінен, ақыл-парасаттан, адамның жан-дүниесінен, түр мен материя арақатынасынан іздеді. Әл-Фараби сезім мен ойлау, тәрбие мен іс-әрекет жүйесін жетілдіру мәселесіне қайта айналып соғып отырған. «Білімсіз адамгершілік молаймайды, білімсіз адам өзгенің абзал қасиеттерін тани алмайды. Жан-дүниені тәрбиелемей үлкен жетістікке жету жоқ. Ғылым мен тәрбие ұштасса ғана рухани салауаттылыққа жол ашылмақ. Мінез-құлқын түзей алмаған адамның ақиқат ғылымға қолы жетпейді» деп ескертеді. | Оқу |
 | Әлемдік философиялық мұра : 20 томдық / . — Алматы: Жазушы, 2005. 4-т.: Әл-Фараби мен Ибн Сина философиясы. — 566, [2] б. Ұсынылып отырған антологияда Ислам Ренессансының көрнекті өкілдері, орта ғасырлық Орта Азия философиясының негізін қалаушылар әл-Фараби мен Ибн Синаның басты философиялық еңбектері алғаш рет қазақ тілінде ұсынылып отыр. | Оқу |
 | Әл-Фараби. Мұсылман философы және Аристотельден кейінгі екінші ұстаз / [араб. ауд.: А. А. Мусинова]. – Алматы : Қазақ ун-ті, 2020. – 231, [1] б. «Дін –бәрі үшін ең бастының жазмышы арқылы алдын ала айқындалған көзқарас пен іс-қимыл. Діннің арқасында бәрі өз бойларында ұяланған мақсатқа жетеді…» …Ол сөйтіп, Құдай адам бойына белгілі бір мақсатты ұялатты және өзінің барлық іс-әрекетінін барысында ол оның парасат пен парасатты шығармашылық екенін дәлелдеді деп тұжырымдады. | Оқу |
 | Әбу Насыр әл-Фараби. Музыка туралы үлкен кітап (1-бөлім). Әбу Насыр әл-Фараби / ауд. Ж. Сандыбаев. – Алматы : «Қазақ университеті», 2021. – 408 б. Бұл еңбекте музыка өнерінің теориялық және практикалық мағынасын ашатын әл-Фараби шығармасының қазақ тіліне аударылған нұсқасы берілген. Онда музыка теориясы бойынша үлкен тарихнамалық материалдар қордаланған. Музыкалық өнердің практикалық мағынасы мен адамның рухани әлемін қалыптастырудағы маңызы ашып көрсетілген. Кітап музыкатану мен арабистика, мәдениеттің теориясы мен тарих саласының мамандарына, оқытушыларға, музыка мектебінің оқушылары мен консерватория студенттеріне және қалың оқырман қауымға арналған. | Оқу |
 | Әл-Фараби : дастан. Жұпар Ақтомпышқызы Қожақ. – Астана, 2018. – 83 б. Әл-Фараби – ортағасырлық ғылымдардың қай саласында да үздік білімнің иесі, энциклопедист ғалым ретінде даңқы шыққан ғұлама-ойшыл. Философия мен логика, математика мен физика, музыка мен поэзия, грамматика мен азаматтық саясат… Көне гректің бай мұрасын жан-жақты игерген ол аристотелизм мен ислам идеяларына өте терең талдаулар жасады. Бұл көркем туынды осы ұлы ойшылдың 1150 жылдығына тарту ретінде ұсынылып отыр. | Оқу |
 | Әл-Фараби педагогикасы : оқу құралы / А.С. Мағауова, Ш.Т. Таубаева, А.М. Кұдайбергенова, А.К. Мыңбаева; ред. пед. ғ. д., проф. А. С. Мағауова. – Алматы : Қазақ университеті, 2021. – 166 б. Әл-Фараби ілімі Шығыс халықтарының педагогикалық ой-пікірінің пайда болуына, дамуына жэне қалыптасуына революциялық төңкеріс жасады. Педагогикалық тәлім-тәрбиенің дамуында сапа жағынан жаңа кезең ашқан ол халықтық педагогиканың негізін қалады. | Оқу |
